H συνέντευξη με την Ανθή Τροκούδη, Διευθύντρια Επικοινωνίας και Βιωσιμότητας στο Υπερταμείο/Growthfund, αποτελεί μια ευκαιρία για μια εμβάθυνση στη στρατηγική επικοινωνίας και τις δράσεις βιωσιμότητας που ακολουθεί ένας τόσο σημαντικός οργανισμός για την ελληνική οικονομία. Με εμπειρία άνω των 25 ετών στον τομέα της επικοινωνίας, η Ανθή Τροκούδη μοιράζεται τις προκλήσεις που συναντά καθημερινά στον ρόλο της, αναδεικνύοντας τη σημασία της διαφάνειας, της λογοδοσίας και της υπεύθυνης ανάπτυξης. Και αποκαλύπτει πώς η επικοινωνία μπορεί να ενδυναμώσει τον θεσμικό ρόλο του Υπερταμείου, ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας και οικονομίας.
Ποια είναι η προσέγγισή σας στη διαχείριση της δημόσιας εικόνας του Υπερταμείου, ειδικά σε περιόδους σημαντικών μετασχηματισμών;
Ένα παλαιό δημοσιογραφικό σλόγκαν έλεγε: «Πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε». Κατά την ίδια λογική, πρώτα παράγουμε έργο και ύστερα το επικοινωνούμε ώστε να γίνει γνωστό, να αξιολογηθεί και αυτή η προβολή να μας δώσει την απαραίτητη ώθηση για να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με την ίδια και ακόμη περισσότερη όρεξη. Και η αλήθεια είναι ότι το Υπερταμείο έχει κάνει μέχρι στιγμής πάρα πολλή δουλειά και, ενόψει της εξέλιξής του σε Sovereign Wealth Fund, έχει ακόμη περισσότερη. Το μεγάλο βάρος προφανώς πέφτει στον μετασχηματισμό των δημοσίων επιχειρήσεων που περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιό μας, ώστε να τις εκσυγχρονίσουμε, να τις κάνουμε πιο αποτελεσματικές, να τοποθετήσουμε τα κατάλληλα Διοικητικά στελέχη και να ενσωματώσουν τη φιλοσοφία του ESG στην επιχειρησιακή τους λειτουργία. Μέσα από αυτό το έργο που εκτελείται από τις Διοικήσεις των εταιριών μας στόχος μας είναι οι εταιρίες μας να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς, ώστε να μεγιστοποιούμε τόσο την αξία τους όσο και την παραγωγή ωφέλιμου έργου και αξίας για το Δημόσιο και την κοινωνία. Είναι, κατά κοινή ομολογία, πολύ σημαντικό έργο που παράγεται σε συνθήκες πολύ μεγάλου complexity σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα και, όπως σημείωσα ήδη, μιλάμε γι’ αυτό το έργο μόνο αφού έχουμε αποτελέσματα. Ο στρατηγικός στόχος μας είναι να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια: επικοινωνούμε αρχικά λεπτομερώς τον σχεδιασμό μας και ύστερα με πληρότητα τις δράσεις και τα αποτελέσματά μας, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να ενημερώνεται από εμάς, αλλά και να μας αξιολογεί σε βάθος χρόνου. Όσο πιο πλήρης και δομημένη είναι η επικοινωνία μας τόσο περισσότερο θα προσφέρουμε τη δυνατότητα να μας κρίνουν στη βάση του έργου μας και όχι των προθέσεών μας.
Το Υπερταμείο έχει εξελιχθεί σε σημαντικό παίκτη της ελληνικής οικονομίας. Ποιες επικοινωνιακές στρατηγικές βρίσκετε πιο αποτελεσματικές για να αναδείξετε τη σημασία του έργου του;
Το Υπερταμείο δεν είναι μία ιδιωτική εταιρεία, η οποία πρέπει να αναζητήσει τον τρόπο με τον οποίο θα επηρεάσει θετικά τη διάθεση των καταναλωτών έναντι των προϊόντων της για να επιτύχει αύξηση πωλήσεων. Είμαστε μια εταιρεία επιφορτισμένη με τη διαχείριση πολύ σημαντικών στοιχείων της περιουσίας του Δημοσίου, τα οποία διαχειριζόμαστε για λογαριασμό του ελληνικού κράτους και των Ελλήνων πολιτών. Συνεπώς έχουμε μία πολύ διαφορετική ευθύνη και, φυσικά, την υποχρέωση να λογοδοτούμε στους Έλληνες πολίτες και να τους πληροφορούμε για το έργο μας και τα αποτελέσματά του. Αυτή η υποχρέωση σημαίνει ότι οφείλουμε να πληροφορούμε το κοινό με πληρότητα, διαφάνεια και συνέπεια και να του δίνουμε την ευκαιρία να διαπιστώνει με αντικειμενικότητα εάν οι ανακοινώσεις μας είναι αντίστοιχες της πραγματικότητας που εκείνο βιώνει. Και αυτό κάνουμε και για να ενισχύσουμε αυτό τον τρόπο εργασίας τρέχουμε κάθε χρόνο μία μεγάλη ποσοτική έρευνα σχετικά με την εμπιστοσύνη που έχει ο πολίτης στο Υπερταμείο και το έργο του και φαίνεται πώς κάθε χρόνο, η δουλειά που γίνεται, αναγνωρίζεται από τους πολίτες ως βελτιωμένη.
Στο πλαίσιο της επικοινωνίας πώς αξιοποιείτε τις ψηφιακές πλατφόρμες για να ενισχύσετε τη διαφάνεια και την εμπιστοσύνη των πολιτών;
Κατ’ αρχάς θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ως οργανισμός δεν έχουμε διαφημιστικό πλάνο. Στην πραγματικότητα η επικοινωνία μας βασίζεται στα δικά μας μέσα, τα οποία είναι η ιστοσελίδα μας που περιλαμβάνει πάρα πολλές πληροφορίες και reports και τα social media της εταιρείας, μέσω των οποίων ενημερώνουμε με συνέπεια κάθε ενδιαφερόμενο για τον σχεδιασμό, τις δράσεις και τα αποτελέσματά μας. Εξετάζουμε συνεχώς νέες ιδέες για να ενισχύσουμε την αμεσότητα και το βάθος της πληροφόρησης που παρέχουμε. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε προσθέσει νέα εργαλεία, όπως newsletters σε τακτική βάση ενώ σε λίγες ημέρες λανσάρουμε μια σειρά από podcasts με έμφαση σε θέματα ESG. Μέσα από αυτά τα ψηφιακά μέσα, φιλοδοξούμε να καλλιεργήσουμε μια πιο διαδραστική σχέση με το κοινό, παρέχοντας ποιοτική ενημέρωση που αναδεικνύει το έργο μας με διαφάνεια και συνέπεια.
Τα τελευταία χρόνια η βιωσιμότητα και το ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) έχουν γίνει κεντρικά στην αποστολή του Υπερταμείου. Πώς ενσωματώνετε αυτές τις αξίες στις επικοινωνιακές σας δράσεις;
Το ESG εμπεριέχει δύο βασικά δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Είναι δύο από τα σημαντικότερα στοιχεία τα οποία οφείλει να υπηρετήσει η επικοινωνιακή μας στρατηγική. Εκτός από τυπική υποχρέωσή μας, αυτή η στρατηγική έρχεται να υπηρετήσει κατά προτεραιότητα την ανάπτυξη που έχει θετικό αποτύπωμα στην κοινωνία, στο περιβάλλον και στη διακυβέρνηση. Ως Ενεργός Μέτοχος, το Υπερταμείο/Growthfund απαιτεί από τις θυγατρικές του την εφαρμογή εξειδικευμένων ESG action plans συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων ανθρακικού αποτυπώματος και δεικτών ικανοποίησης πελατών και εργαζομένων. Παράλληλα ως Υπεύθυνος Επενδυτής, εφαρμόσαμε για πρώτη φορά κριτήρια ESG στον διαγωνισμό για το Αεροδρόμιο Καλαμάτας.
Καινοτόμα βήματα περιλαμβάνουν την υποχρέωση των θυγατρικών να δημοσιεύουν εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης – για πρώτη φορά όλες οι θυγατρικές εταιρείες δημοσίευσαν φέτος εκθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης- και την εκπαίδευση και πιστοποίηση περισσότερων από 320 στελεχών του Ομίλου σε ESG θέματα. Επιπλέον, το πλαίσιο παρακολούθησης των ESG KPIs υποστηρίζεται από ομάδες και εργαλεία ESG, όπως η δημιουργία ESG Data Sets και η κατάρτιση ESG Policy με τη συνδρομή της EBRD. Παράλληλα, μέσα από έργα-πιλότους όπως στο Μοναστηράκι και το Χιονοδρομικό Κέντρο Βόρρας, το Υπερταμείο/Growthfund επιδιώκει να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών και να οδηγήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη με διαφάνεια και συνέπεια. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Ελλάδα το 2024, χάρη στις επιδόσεις του Υπερταμείου ως προς την ορθότερη διαχείριση κρατικών κεφαλαίων σχετικά µε το περιβάλλον, την κοινωνία και την ανθεκτικότητα, ανέβηκε στη 12η θέση (16 θέσεις συγκριτικά με το 2022) στην κατάταξη του Global Sovereign Wealth Funds Scoreboard ανάμεσα σε 200 Δημόσια και Συνταξιοδοτικά Ταμεία.
Ως γυναίκα σε έναν τόσο σημαντικό οργανισμό, ποιες προκλήσεις αντιμετωπίσατε και πώς τις ξεπεράσατε;
Οι προκλήσεις σε έναν οργανισμό με τόσο σύνθετη αποστολή είναι πάντα πολλές. Καμία ωστόσο από αυτές δεν σχετίζεται με το φύλο μου. Στο Υπερταμείο βρήκα ένα άκρως συμπεριληπτικό περιβάλλον, στο οποίο κανένα στοιχείο της προσωπικότητας των ανθρώπων δεν αποτελεί λόγο άξιο προσοχής ή διαφοροποίησης μεταξύ μας. Όλοι κρινόμαστε από τη δουλειά και τα αποτελέσματά μας και μόνο απ’ αυτά. Αυτή η φιλοσοφία, η οποία διατρέχει το Υπερταμείο από την κορυφή έως τη βάση της στελέχωσής του, πιστεύω ότι πρέπει να αποτελεί ένα πρότυπο για κάθε χώρο εργασίας και συνύπαρξης ανθρώπων.
Πιστεύετε ότι οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν διαφορετικές προκλήσεις στον τομέα της επικοινωνίας; Αν ναι, ποιες είναι αυτές και πώς μπορούν να ενδυναμωθούν;
Μιλώντας γενικά για το εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα οι γυναίκες συχνά αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις στον τομέα της επικοινωνίας, όπως άλλωστε και σε κάθε άλλο χώρο, από την εργασία έως την επιχειρηματικότητα, οι οποίες πηγάζουν από κοινωνικά στερεότυπα και έμφυλες προκαταλήψεις, καθώς και από τις προσδοκίες γύρω από τον ρόλο τους στην κοινωνία και τον χώρο εργασίας. Τα ζητήματα προκατάληψης αφορούν κατά βάση τις μισθολογικές διαφορές, αλλά και διακρίσεις που πηγάζουν από το γεγονός ότι οι γυναίκες βρίσκονται πολύ συχνά μπροστά στο δίλημμα αν θα κάνουν μια επιτυχημένη καριέρα ή θα κάνουν οικογένεια. Θεωρώ ότι είναι άμεση η ανάγκη να προστατευθεί η δυνατότητα των γυναικών να υπερβαίνουν αυτό το δίλημμα και καμιά από τις επιλογές τους να μην έρχεται σε σύγκρουση με τις άλλες. Πιστεύω πως χρειάζονται άμεσες δράσεις και ταχεία αλλαγή νοοτροπίας, σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και εργασιακής διάρθρωσης, ώστε όλα τα μέλη της κοινωνίας μας, ανεξαρτήτως φύλου, να έχουν τη δυνατότητα βιώσιμων προσωπικών και επαγγελματικών επιλογών και πραγματικά ίσων ευκαιριών να απολαύσουν τον καρπό των επιλογών αυτών.
Ποιες δράσεις του Υπερταμείου σας έκαναν να νιώσετε ιδιαίτερα υπερήφανη από την άποψη της βιώσιμης ανάπτυξης;
Κατ’ αρχάς είμαστε όλοι υπερήφανοι για το σύνολο του έργου μας στον τομέα αυτόν, αλλά θα ξεχωρίσω δύο πολύ σημαντικά στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι όχι μόνο το Υπερταμείο, αλλά και το σύνολο των εταιρειών του χαρτοφυλακίου μας δημοσίευσε Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2022. Πρόκειται για μια καινοτομία που αποδεικνύει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι πλέον μια έννοια σύμφυτη με την αποστολή μας και όχι μια απλή προτεραιότητα. Πολύ σημαντικό έργο στο οποίο έχουμε κάνει δουλειά σε βάθος είναι οι παρεμβάσεις στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) προκειμένου να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες που προσφέρουμε στα Άτομα με Αναπηρία. Μάλιστα έχουμε φτιάξει ένα δείκτη για να μετράμε την αύξησης της χρήσης των ΜΜΜ από ΑμεΑ και το 2023 είχαμε μία αύξηση +12,8% στη χρήση. Άλλες πολύ σημαντικές δράσεις είναι η εισαγωγή του Δείκτη Ψηφιακού Μετασχηματισμού (DTI), σε ευθυγράμμιση με τα παγκόσμια πρότυπα, η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου μηχανισμού εποπτείας και διαχείρισης των κινδύνων και των ευκαιριών ESG, οι ετήσιες μετρήσεις ανθρακικού αποτυπώματος Scope 1 & 2 για το Υπερταμείο και τις θυγατρικές μας με έτος βάσης το 2021, η μέτρηση Scope 3 για το Υπερταμείο με αναφορά στο 2022, το έγγραφο προσδοκιών του Υπερταμείου για την κλιματική αλλαγή προς τις θυγατρικές μας, αλλά και μια σειρά επιμέρους δράσεων. Τέλος, πρέπει να σημειώσω τη νέα στρατηγική μας για εισαγωγή ESG όρων σε συμβάσεις παραχώρησης, της οποίας η πρώτη εφαρμογή θα γίνει στη σύμβαση παραχώρησης του αεροδρομίου της Καλαμάτας.
Ποιοι είναι οι στόχοι του Υπερταμείου τα επόμενα χρόνια και πώς σχεδιάζετε να επικοινωνήσετε αυτά τα πλάνα στο ευρύ κοινό;
Το σχέδιο αυτό είναι σύνθετο και θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις δράσεις του Στρατηγικού Σχεδίου 2025-2027 -αφού αυτό εγκριθεί από τον Μοναδικό μας Μέτοχο, το Υπουργείο Οικονομικών- και θα περιλαμβάνει σίγουρα τους εξής πυλώνες:
Ο πρώτος πυλώνας αφορά την αύξηση της αξίας της δημόσιας περιουσίας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος έχουμε διαμορφώσει ένα ισχυρό και λεπτομερές πλάνο μεταρρύθμισης των θυγατρικών μας ώστε να αποτελέσουν πρότυπο σε επίπεδο διακυβέρνησης, αποτελεσματικότητας και υπηρεσιών που προσφέρουν στον πολίτη.
Ο δεύτερος πυλώνας των στόχων μας αφορά την επενδυτική μας δραστηριότητα. Η ενίσχυσή της θα προέλθει από τη δημιουργία της νέας θυγατρικής μας, του νέου επενδυτικού ταμείου, το οποίο με τα νέα κεφάλαια που θα διαθέσει στην αγορά ύψους 303 εκατ. ευρώ θα ενισχύσει τις δυνατότητες της χώρας μας να προσελκύει επενδυτικά κεφάλαια τα οποία αναζητούν μακροπρόθεσμο, αποδοτικό και υψηλής ασφάλειας «προορισμό».
Ο τρίτος πυλώνας αφορά την υιοθέτηση μιας συνεκτικής στρατηγικής με μακροχρόνιες παραχωρήσεις και προσεκτικά σχεδιασμένα έργα, τα οποία θα πρέπει να είναι ταυτοχρόνως ελκυστικά για τους επενδυτές, αποτελεσματικά για τον πολίτη και τις ανάγκες του σε επίπεδο προϊόντων και υπηρεσιών και, βεβαίως, οικονομικά βιώσιμα ώστε να συνεισφέρουν σε μεγάλο βάθος χρόνου στο Ελληνικό Δημόσιο και στην κοινωνία.
Τί ρόλο πρέπει να έχει η Διεύθυνση Επικοινωνίας σε μία εταιρεία και πόσο ψηλά πρέπει να είναι στη διοικητική ιεραρχία;
Η Διεύθυνση Επικοινωνίας πρέπει να έχει κεντρική θέση στην ανώτατη διοικητική ιεραρχία κάθε εταιρείας, ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι στρατηγικές επικοινωνίας συνδέονται άμεσα με τους γενικούς στόχους και τη στρατηγική της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα: Απαιτείται άμεση σύνδεση της Διεύθυνσης Επικοινωνίας με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο (CEO) και να αποτελεί συμ-μέτοχο κατά την κατάρτιση της στρατηγικής της εταιρείας. Αυτό είναι σημαντικό επειδή η επικοινωνία είναι ένας από τους κύριους μοχλούς της στρατηγικής, ειδικά σε περιπτώσεις αλλαγών ή κρίσεων. Στις μεγαλύτερες εταιρείες η Διεύθυνση Επικοινωνίας συχνά εκπροσωπείται στην εκτελεστική ομάδα (C-suite) μέσω του Chief Communications Officer (CCO). Αυτό επιτρέπει την άμεση συμβολή στη λήψη αποφάσεων και την ενσωμάτωση της στρατηγικής επικοινωνίας σε όλες τις εταιρικές αποφάσεις. Ο στρατηγικός ρόλος της δεν περιορίζεται στη διαχείριση της φήμης μιας εταιρείας, αλλά περιλαμβάνει την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της διαφάνειας, τόσο στο εσωτερικό της όσο και στην εξωτερική της δραστηριότητα.
Έχετε πάνω από 25 χρόνια εμπειρίας στην επικοινωνία. Ποιες προσωπικές και επαγγελματικές δεξιότητες σας βοήθησαν στον ρόλο σας στο Υπερταμείο/Growthfund;
Πριν απ’ όλα η στρατηγική σκέψη, χωρίς την οποία είναι πρακτικά αδύνατον να σχεδιάσεις δράσεις και να δομήσεις στρατηγική επικοινωνίας πάνω σε επιχειρησιακά σχέδια. Το δεύτερο στοιχείο είναι η επιλογή δυνατής ομάδας, ικανή να λειτουργεί με επιμονή στο αποτέλεσμα και συνέπεια για την εκπλήρωση των στόχων που θέτουμε σε διάφορα στάδια της δουλειάς μας. Νομίζω ένα άλλο χαρακτηριστικό που είναι σημαντικό να έχουν τα στελέχη επικοινωνίας είναι να έχουν ξεκάθαρες τοποθετήσεις, οι οποίες έχουν πάντοτε στόχο την προστασία της εταιρείας, της στρατηγικής της, των μετόχων της και όλων των μετεχόντων στην κοινή προσπάθεια, ακόμη και αν είναι δύσκολα τα νέα που πρέπει να επικοινωνήσουμε. Τέλος, είναι πολύ σημαντική η δεξιότητα να αναλύεις δεδομένα και προοπτικές ώστε να αναπτύσσεις την ικανότητα πρόβλεψης δύσκολων ή δυσάρεστων καταστάσεων. Η ομαδική μας δουλειά στο Υπερταμείο μου προσφέρει αυτή την πολύτιμη δυνατότητα.
SHORT BIO
Ανθή Τροκούδη: Διευθύντρια Επικοινωνίας & Βιωσιμότητας στο Υπερταμείο/Growthfund
Η κυρία Τροκούδη είναι Chief Communications & Sustainability Officer στο Υπερταμείο/ Growthfund από το 2021. Διαθέτει πάνω από 25 χρόνια εμπειρίας στον τομέα της επικοινωνίας και της βιωσιμότητας. Πριν την ένταξή της στο Growthfund, υπηρέτησε στον ίδιο ρόλο στον Όμιλο Olympia, όπου ηγήθηκε των λειτουργιών επικοινωνίας και βιωσιμότητας σε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει τους τομείς αποθήκευσης ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, λιανικής & ηλεκτρονικού εμπορίου και λογισμικού, σε 8 χώρες. Η Ανθή Τροκούδη έχει εκτενή εμπειρία σε θέματα διαχείρισης και επικοινωνίας σε συγχωνεύσεις και εξαγορές (M&As) καθώς και αρχικές δημόσιες προσφορές (IPOs). Έχει διατελέσει Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου των Εταιρικών Υποθέσεων της Ελληνικής Εταιρίας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), ενώ είναι Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Hellenic Impact Investing Network.