ΣΤΗ: Δήμητρα Μήτκα
Το θέμα της βίας από την περίοδο της καραντίνας και μετά ειδικότερα έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις. Μαθαίνουμε για περιπτώσεις βίας και κακοποίησης και μπορούμε πια να μιλήσουμε για αυτά. Με το #metoo επίσης, έσπασαν κάποια ταμπού στο να ειπωθούν θέματα σεξουαλικής βίας ανοιχτά. Πόσο όμως είμαστε ως κοινωνία πιο κοντά στο να κάνουμε πράξη κάποια πράγματα; Αντιδρούμε ουσιαστικά στο άκουσμα μιας γειτόνισσας που κλαίει και φωνάζει; “Ανακατευόμαστε” ή φοβόμαστε για να έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο;
Μετά το #ΜeToo αρχίσαμε να μιλάμε πιο ανοικτά για θέματα έμφυλης βίας γενικά. Είναι σημαντικό να μη συμμετέχουμε στο παιχνίδι της σιωπής και της ανοχής, να κάνουμε ορατή την αθέατη καθημερινή βία και να στηρίζουμε τα πρόσωπα που τολμούν να κοινοποιήσουν και να καταγγείλουν τη βία. Επιπλέον, όταν προσπερνάμε, ανεχόμαστε και δεν καταδικάζουμε την κουλτούρα του βιασμού, τότε τη νομιμοποιούμε, τη διαιωνίζουμε και γινόμαστε συνένοχοι, ως άτομα και ως συλλογικότητες, για τη συνέχιση της έμφυλης βίας. Το ζητούμενο δεν είναι να μιλήσουν μόνον τα άτομα που έχουν υποστεί βία, αλλά και οι μάρτυρες αυτών των περιστατικών έτσι ώστε να συμβάλουν στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα έχει μηδενική ανοχή σε τέτοια φαινόμενα. Μπορεί να μην έτυχε σε εμάς, μπορεί όμως με τη σιωπή μας να το επιτρέψαμε. Να σημειώσουμε, ότι η κουλτούρα του εφησυχασμού προστατεύει τους δράστες. Αυτό θέλουμε;
Μετά το #ΜeToo είναι ώρα για δράση σε θεσμικό επίπεδο ώστε να διασφαλίσουμε το #NeverAgain, ώρα για συλλογική δράση ώστε να επαναδιαμορφώσουμε τους κανόνες της κοινωνίας μας, να περάσουμε από την αποσιώπηση στην ορατότητα και στη δράση για την πρόληψη και αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Είναι ώρα η πολιτεία με τους θεσμούς της και η κοινωνία των πολιτών να αγωνιστούμε για την εδραίωση μιας κουλτούρας μηδενικής ανοχής στην έμφυλη βία, μιας κουλτούρας που προάγει σχέσεις με έμφαση στο σεβασμό, στη συναίνεση, στην ισότητα και στον πλήρη σεβασμό της αξιοπρέπειας όλων.
Ποια μέτρα πρέπει πιστεύετε να ληφθούν και σε ποιο επίπεδο προκειμένου να περιοριστούν αν όχι να εξαλειφθούν τα κρούσματα βίας;
Παρά τα θετικά βήματα στον δημόσιο λόγο και κυρίως στην κοινωνία των πολιτών απέναντι στο φαινόμενο της έμφυλης βίας, καθώς και τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή της σε θεσμικό επίπεδο, τα βήματα είναι ημιτελή, χρειάζονται ακόμα πολλά να γίνουν. Χρειάζονται πιο άμεσα και αποτελεσματικά μέτρα σε θεσμικό και σε επιχειρησιακό επίπεδο με έμφαση στην πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας, την ενίσχυση των μηχανισμών προστασίας, την ενδυνάμωση των επιζωσών έμφυλης βίας (ιδίως όσων προέρχονται από ευάλωτες και αποκλεισμένες ομάδες) καθώς και θεσμική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία.
Πρωτίστως πρέπει να εστιάσουμε στην εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης η οποία, αν και έχει κυρωθεί από την Ελλάδα και έχει ενσωματωθεί στην εθνική νομοθεσία με το Ν. 4531/2018, δεν εφαρμόζεται πλήρως.
Πιστεύετε ότι οι καμπάνιες που γίνονται και οι δράσεις προς υποστήριξη των κακοποιημένων γυναικών μπορούν να φέρουν αποτέλεσμα για την εξάλειψη της βίας; Μήπως “επαναπαυόμαστε” σε τέτοιου είδους δράσεις ως Κοινωνία, αντλούμε την ικανοποίηση του “προσφέρω και εγώ σε αυτές τις γυναίκες” αλλά τελικά η προσπάθειά μας περιορίζεται έως εκεί;
Στην πορεία για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας, πέρα από το νομοθετικό πλαίσιο και τη διασφάλιση της πρόσβασης των θυμάτων στις αρμόδιες υπηρεσίες αναφοράς και παροχής εξειδικευμένης και αποτελεσματικής βοήθειας, σημαντικό ρόλο παίζουν οι πολιτικές πρόληψης, όπως είναι οι καμπάνιες, ενταγμένες σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία των πολιτικών πρόληψης είναι η παρέμβαση στο επίπεδο των αντιλήψεων για τους έμφυλους ρόλους το οποίο απαιτεί μακροχρόνιες παρεμβάσεις σε πολλά επίπεδα, όπως το πως μεγαλώνουμε τα παιδιά μας και τι είδους εκπαίδευση παρέχουμε. Μεγαλώνουμε τα αγόρια μακριά από την τοξική αρρενωπότητα;