Το πλούσιο βιογραφικό της ευρωβουλευτή Εύας Καϊλή, δεν αποτελεί απλά µια ευχάριστη έκπληξη που γεµίζει περηφάνεια τις γυναίκες, που είτε την ψήφισαν είτε όχι, θεωρούν ότι δικαιώνονται στο πρόσωπό της. Η πορεία της έχει συνέπεια και τα σκαλιά κατακτήθηκαν ένα-ένα. Το πιο πρόσφατο, η αντιπροεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και µάλιστα από τον Α’ γύρο, αποτελεί σίγουρα µια δικαίωση για την ίδια, την οικογένειά της και τους συνεργάτες της. Όµως και αυτό δεν είναι παρά ένας ακόµη σταθµός. Ένα εφαλτήριο, ένα ενδιάµεσο βήµα για να εργαστεί σκληρά σε διάφορους τοµείς -και από τη θέση της πρώτης γυναίκας προέδρου της Επιτροπής για το Μέλλον της Επιστήµης και της Τεχνολογίας- προωθώντας νοµοθετικές προτάσεις που θα γεφυρώσουν το φυλετικό χάσµα. Η Εύα Καϊλή, στη συζήτησή µας, µας µιλά για όλα, για τη βράβευσή της για το νοµοθετικό της έργο στην Ψηφιακή Οικονοµία και στις Τεχνολογίες του Μέλλοντος µέχρι την ποσόστωση του 50-50% στην αγορά και από το 6ο πακέτο κυρώσεων στη Ρωσία και τον Βλ. Πούτιν έως και την ανάγκη τιµωρίας χωρών που µιλούν και δρουν µε επαµφοτερίζοντα τρόπο. Είναι σαφές ότι δεν µασά τα λόγια της.
Τον περασμένο Ιανουάριο εκλεγήκατε Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μάλιστα από τον πρώτο γύρο, κατακτώντας άνετα το 50%+1 των ψηφισάντων και καταταγήκατε με 454 ψήφους στην πρώτη πεντάδα. Αυτή η δικαίωση αποτελεί κατά τη γνώμη σας μια «φυσική εξέλιξη» της πορείας σας, μια δικαίωση των προσπαθειών σας ή πέραν αυτού και μια ακόμη απόδειξη της εξάλειψης των διακρίσεων σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών;
Δεν υπάρχει αµφιβολία πως είναι µια δικαίωση για µένα προσωπικά, αλλά και µια δικαίωση για τους συνεργάτες µου που δούλεψαν σκληρά, για την οικογένειά µου που µε στήριξε και φυσικά για τους Έλληνες που µε εµπιστεύτηκαν και µου έδωσαν την ευκαιρία να βρίσκοµαι στο Ευρωκοινοβούλιο και να διεκδικώ τόσο σηµαντικά αξιώµατα. Είναι γεγονός πως ήταν ένα εγχείρηµα αυξηµένης δυσκολίας, καθώς απαιτούσε ισχυρές βάσεις και στήριξη από πολλές χώρες και συναδέλφους. Σήµερα στην ηγεσία κορυφαίων θεσµικών οργάνων της Ε.Ε. (Κοµισιόν, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα) βρίσκονται γυναίκες, γεγονός πολύ ελπιδοφόρο που αποδεικνύει πως στην Ε.Ε. το φύλο δεν αποτελεί εµπόδιο.
Πώς αντιμετώπισαν οι άνδρες συνάδελφοί σας τις πρωτοβουλίες τις οποίες αναλάβατε με την ίδρυση του Κέντρου Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά και την ανάληψη της προεδρίας της επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Επιστήμης και ΜΜΕ; Θεώρησαν ότι μπήκατε στα δικά τους …χωράφια δεδομένου ότι ο κλάδος του STEM είναι ανδροκρατούμενος;
Θεωρώ πως στη σηµερινή εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης θα αναθεωρηθούν πολλές βεβαιότητες και θα σπάσουν αρκετά στερεότυπα και επικρατούσες αντιλήψεις. Σίγουρα σε πολλούς επαγγελµατικούς χώρους είναι υπαρκτό το λεγόµενο “discrimination”, ωστόσο πιστεύω ακράδαντα πως στο τέλος της ηµέρας, όλοι κρινόµαστε από τη δουλειά και τα επιτεύγµατά µας και όχι από άλλους εξωγενείς παράγοντες.
Πώς βλέπετε τη θέση της Γυναίκας σε κλάδους όπως η Κυβερνοασφάλεια, το blockchain και η τεχνητή νοημοσύνη; Υπάρχει ροή εισόδου στους κλάδους αυτούς από την πλευρά των γυναικών; Ενδιαφέρονται για αυτά τα ζητήματα, γίνονται αποδεκτές από τους συναδέλφους τους σε καίριες θέσεις;
Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία, µόνο το 18.5% των εργαζοµένων στις ΤΠΕ είναι γυναίκες, στις χώρες της Ε.Ε. Επιπλέον, σε έρευνα του Παγκόσµιου Οικονοµικού Φόρουµ, παρατηρείται πως οι γυναίκες αποτελούν το 26% των επαγγελµατιών στον τοµέα της τεχνητής νοηµοσύνης. Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν πως παρά την αυξηµένη ροή εισόδου γυναικών σε αυτούς τους κλάδους, το χάσµα µεταξύ των φύλων παραµένει έντονο. Είναι σαφές πως η ισότητα και η µείωση της υποεκροσώπησης σε τόσο κρίσιµους και αναδυόµενους τοµείς συµβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και ενισχύουν την ανθεκτικότητα της οικονοµίας. Ως Αντιπρόεδρος του Ε.Κ. και Πρόεδρος της Επιτροπής για το Μέλλον της Επιστήµης και της Τεχνολογίας, εργάζοµαι σκληρά για την πραγµάτωση των κατάλληλων νοµοθετικών προτάσεων που θα γεφυρώσουν το φυλετικό χάσµα.
Είστε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην Επιτροπή για το Μέλλον της Επιστήμης και της Τεχνολογίας και βραβευθήκατε για το νομοθετικό σας έργο στην Ψηφιακή Οικονομία και στις Τεχνολογίες του Μέλλοντος. Τί σημαίνει αυτή η βράβευση για εσάς; Πού σας οδήγησε;
Ο στόχος της Επιτροπής για το Mέλλον της Επιστήµης και της Τεχνολογίας (STOA) είναι να παρέχει εξειδικευµένη επιστηµονική γνώση και εναλλακτικές επιλογές σε σχέση µε όλες τις τεχνολογίες που θα έχουν επίδραση στις κοινωνίες µας. Είµαι πολύ περήφανη για το υψηλού επιπέδου έργο που γίνεται στη STOA. Oι βραβεύσεις δεν είναι αυτοσκοπός, σίγουρα όµως αποτελούν µια µορφή επιβράβευσης, δίνοντάς µου κίνητρο για ακόµα πιο σκληρή δουλειά στους τοµείς προτεραιότητας µας όπως η τεχνητή νοηµοσύνη, η βιοτεχνολογία και η βιοηθική, η ανάπτυξη των smart cities και η δηµιουργία ενός ολοκληρωµένου πλαισίου κανόνων για την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδοµένων των Ευρωπαίων πολιτών.
Πιστεύετε στην επιβολή ποσόστωσης στις EXCOM των επιχειρήσεων και στο 50-50%;
Η ισότιµη συµµετοχή, εκπροσώπηση και µεταχείριση ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας, και ειδικότερα στην επιχειρηµατικότητα και τις θέσεις ευθύνης, είναι γεγονός πως δεν υφίσταται, ενώ η πανδηµία ανέδειξε το µισθολογικό χάσµα µεταξύ των φύλων και αύξησε τη γυναικεία ανεργία. Οι αιτίες πολλές, από τις εν γένει προκαταλήψεις, συνειδητές και µη, που επικρατούν στους περισσότερους επαγγελµατικούς χώρους έως την ελλιπή πρόσβαση των γυναικών σε δεξιότητες και ψηφιακά εργαλεία.
Η ισότητα των φύλων βρίσκεται στον πυρήνα της χάραξης πολιτικής της Ε.Ε. Πιο συγκεκριµένα, στη Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025 που στοχεύει στην ενδυνάµωση των γυναικών στην αγορά εργασίας, επιδιώκεται η επίτευξη ίσης συµµετοχής σε διάφορους τοµείς της οικονοµίας, ενώ υπάρχει -µεταξύ άλλων- οδηγία προς τα κράτη-µέλη για την αύξηση της συµµετοχής των γυναικών, µέσω ποσόστωσης, στα Διοικητικά Συµβούλια των εισηγµένων επιχειρήσεων. Θεωρώ πως η αύξηση της συµµετοχής των γυναικών σε θέσεις ευθύνης και στη λήψη αποφάσεων θα έχει θετικό αντίκτυπο στην οικονοµία και την κοινωνία, ενισχύοντας παράλληλα τη θέση των γυναικών ώστε να συµµετέχουν πιο ενεργά στο δηµόσιο βίο και να χαράζουν τη δική τους πορεία.
Πιστεύετε πως τα μέτρα που περιλαμβάνει το 6ο πακέτο κυρώσεων είναι αρκετά ή χρειάζεται λήψη επιπλέον μέτρων;
Έχουµε οδηγηθεί σε καταρχήν συµφωνία για την επιβολή εµπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στην Ε.Ε., σταµατώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο, µια τεράστια πηγή χρηµατοδότησης για τη Ρωσία. Μέχρι το τέλος του 2022, αναµένεται να έχει εξαλειφθεί περίπου το 90% των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, γεγονός που θα αποτελέσει καίριο πλήγµα για την πολεµική της µηχανή. Σε συνδυασµό, µάλιστα, µε τον αποκλεισµό από το διεθνές χρηµατοπιστωτικό σύστηµα SWIFT τριών ρωσικών τραπεζών, ιδίως της Sberbank, που περιλαµβάνεται στο 6ο πακέτο κυρώσεων, αποδεικνύεται πως η Ευρώπη είναι προετοιµασµένη για όλα τα ενδεχόµενα, πιέζοντας τον Πούτιν να τερµατίσει την εισβολή.
Κατά την εκτίµησή µου, στο δίληµµα δράση ή αδράνεια, η Ε.Ε. έχει πάρει ξεκάθαρη θέση. Οι νέες κυρώσεις κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, θεωρώ ωστόσο πως υπάρχει περιθώριο για επιπλέον µέτρα, ακόµα πιο σκληρά και αποφασιστικά. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εργαζόµαστε σε συνεργασία µε τις υπόλοιπες πολιτικές οµάδες και σε πλήρη συνεννόηση µε την Κοµισιόν και το Συµβούλιο, ώστε να πετύχουµε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσµα.
Θα ήθελα, ωστόσο να τονίσω το εξής: Στη σηµερινή δυσµενή συγκυρία, κρίνεται απαραίτητη η σύµπνοια, η κοινή στάση και η καθαρή πολιτική βούληση µεταξύ των κρατών-µελών της Ένωσης. Όσοι νοµίζουν πως µε επαµφοτερίζοντα τρόπο, µπορούν να δρουν µονοµερώς, υπηρετώντας προσωπικά συµφέροντα και επιδιώξεις, όπως η Ουγγαρία και ο Βίκτορ Όρµπαν, θα πρέπει να τιµωρούνται αυστηρά.