ΣΤΗ: Σόνια Χαϊμαντά
http://www.ada-project.eu/
Δεν πρόκειται για ένα ακόµη φιλόδοξο project για τον περιορισµό του gap στην επιχειρηµατικότητα και το STEM. Πρόκειται για ένα µοναδικής έµπνευσης και πρωτοτυπίας έργο που χάριν ευκολίας ονοµάζεται ADA προς τιµήν της Ada Lovelace, διακεκριµένης µαθηµατικού και πρωτοπόρου προγραµµατίστριας ενώ το πλήρες ανάπτυγµα της ονοµασίας του είναι «FOSTERING WOMEN’S ENTREPRENEURSHIP & EMPLOYABILITY IN THE DIGITAL BUSINESS». Το ενδιαφέρον στοιχείο, που στην ουσία προσδίδει την ύψιστη σηµασία και αξία στο project είναι ότι υλοποιείται από µια κοινοπραξία 8 εταίρων από 6 χώρες στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράµµατος ERASMUS+. Πράγµατι, το ADA στοχεύει στον περιορισµό του χάσµατος µεταξύ των φύλων στην επιχειρηµατικότητα, ιδιαίτερα ωστόσο σε αυτήν που αφορά ή προάγει την Ψηφιακή Τεχνολογία, καθώς και να προωθήσει νέες και καινοτόµες επιχειρηµατικές ιδέες αξιοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία. Το έργο δεν εξαντλεί τη χρησιµότητά του στην εκπαίδευση. Προβλέπεται και καθοδήγηση µέσω µέντορινγκ όσων γυναικών έχουν µια ώριµη ιδέα, ώστε να την µετατρέψουν σε ένα βιώσιµο επιχειρηµατικό µοντέλο και πλάνο. Ακούγεται σπουδαίο. Και είναι!
Τί ενέπνευσε τους συντελεστές του project ADA να επικεντρωθούν στην προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας και απασχολησιμότητας στην ψηφιακή Οικονομία και πώς έχει προσεγγίσει ο οργανισμός αυτή την πρόκληση;
Το βασικό κίνητρο για τη δηµιουργία αυτού του έργου αποτέλεσε η υποεκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις εργασίας που σχετίζονται µε τις τεχνολογίες και την ψηφιακή οικονοµία, το χαµηλό ποσοστό των γυναικών σε ηγετικές θέσεις γενικότερα, αλλά και ειδικότερα σε επιχειρήσεις που σχετίζονται µε τις ΤΠΕ. Επίσης το χαµηλό ποσοστό γυναικών που ασχολούνται µε την ίδρυση καινοτόµων ψηφιακών startups, αλλά και επιχειρήσεων εν γένει.
Πολλές µελέτες και έρευνες της ΕΕ, του ΟΟΣΑ, του CEDEFOP, της Eurostat, συµφωνούν ότι , υπάρχουν συγκεκριµένα εµπόδια και κενά σε όλη την Ευρώπη και στις συµµετέχουσες χώρες σχετικά µε τις διακρίσεις λόγω φύλου όσον αφορά την επιχειρηµατικότητα και την απασχολησιµότητα.
Σύµφωνα µε την έκθεση «Missing Entrepreneurs» του ΟΟΣΑ για το 2021, «δεν έχουν όλοι ίσες ευκαιρίες να µετατρέψουν τις ιδέες τους σε επιχείρηση. Θα µπορούσαν να υπάρχουν επιπλέον 9 εκατοµµύρια άνθρωποι που ξεκινούν και διαχειρίζονται νέες επιχειρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) – και 35 εκατοµµύρια σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ – εάν όλοι ήταν τόσο ενεργοί στη δηµιουργία επιχειρήσεων όσο οι άνδρες βασικής ηλικίας (30-49 ετών).
Περίπου τα τρία τέταρτα αυτών των «ελλειπόντων» επιχειρηµατιών είναι γυναίκες και πραγµατικά µε αυτά τα δεδοµένα, δεν µπορούµε να µιλάµε για οικονοµική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή στην Ε.Ε.
Επιπλέον είναι πλέον κοινός τόπος, ότι ο ψηφιακός εγγραµατισµός αποτελεί παγκόσµια προτεραιότητα. Ειδικότερα όσον αφορά τις γυναίκες, οι οποίες αποτελούν µόλις το 30% των εργαζοµένων στις ΤΠΕ στην Ευρώπη και µόνο το 9% των εφαρµογών έχουν δηµιουργηθεί από αυτές.
Η ραγδαία εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών και ιδιαίτερα των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) σε παγκόσµιο επίπεδο, δηµιουργεί µεγάλες προκλήσεις για µια έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς ανάπτυξη.
Σκεφτήκαµε, λοιπόν, να συνδυάσουµε αφενός την υποεκπροσώπηση των γυναικών στον επιχειρηµατικό στίβο και αφετέρου τις τεράστιες συνατότητες που παρέχουν οι ΤΠΕ και να προτείνουµε ένα σχέδιο, µε το οποίο να εκπαιδεύσουµε µε σύγχρονα µέσα, αλλά και να καθοδηγήσουµε όσες γυναίκες επιθυµούν σε θέµατα επιχειρηµατικότητας. (Επιχειρηµατικές, ψηφιακές και κοινωνικές δεξιότητες που σχετίζονται µε τη δηµιουργία µιας επιχείρησης).
Ποια είναι μερικά από τα βασικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες όσον αφορά την πρόσβαση στην επιχειρηματικότητα και τις ευκαιρίες απασχόλησης στον ψηφιακό τομέα και πώς εργάζεται η ADA για την αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων;
Το ADA στοχεύει στον περιορισµό του χάσµατος µεταξύ των φύλων στην επιχειρηµατικότητα, ιδιαίτερα σε αυτήν που αφορά ή προάγει την Ψηφιακή Τεχνολογία, καθώς και να προωθήσει νέες και καινοτόµες επιχειρηµατικές ιδέες αξιοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία.
Κατά βάση τα βασικά εµπόδια πρόσβασης στην επιχειρηµατικότητα είναι τα εξής:
- Τα στερεότυπα εξακολουθούν να υπάρχουν παντού και σε όλες τις χώρες εταίρους εξακολουθεί να υπάρχει µια γενική αντίληψη στην κοινωνία, ότι οι άνδρες πρέπει να είναι ο κύριος πάροχος εισοδήµατος στην οικογένεια
- Ισορροπία µεταξύ επαγγελµατικής και οικογενειακής ζωής
- Η έλλειψη αυτο-εκτίµησης σε πολλές περιπτώσεις και της νοοτροπίας «µπορώ να το κάνω»
- Διστακτικότητα στην ανάληψη πρωτοβουλίας και έλλειψη επιχειρηµατικής σκέψης και στάσης, κυρίως λόγω υστέρησης, πραγµατικής ή επίπλαστης σε επιχειρηµατικές δεξιότητες (soft και hard)
- Λιγότερες ευκαιρίες για πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου κατάρτιση στις απαραίτητες δεξιότητες, κυρίως λόγω έλλειψης επαρκούς χρόνου
- Υστέρηση σε βασικές ψηφιακές δεξιότητες, οι οποίες είναι απαραίτητες, πλέον, είτε σε επίπεδο απασχολησιµότητας, είτε σε επίπεδο ανάληψης επιχειρηµατικής δραστηριότητας
- Έλλειψη αποτελεσµατικής συµβουλευτικής καθοδήγησης, ειδικά στα πρώτα βήµατα
Υπάρχει µια συσσωρευµένη γνώση και εµπειρία από πλευράς των φορέων που συµµετέχουν στην κοινοπραξία και αυτά τα στοιχεία θα χρησιµοποιηθούν για τον περιορισµό των εµποδίων που αντιµετωπίζουν οι γυναίκες όσον αφορά την πρόσβαση στην επιχειρηµατικότητα και τις ευκαιρίες απασχόλησης στον ψηφιακό τοµέα. Το ADA στοχεύει στην ενίσχυση της αυτοεκτίµησης και της επιχειρηµατικής νοοτροπίας, µέσω της ενδυνάµωσης, της ανάπτυξης, πραγµατικά χρήσιµων, ικανοτήτων και της υποστήριξης της «κοινότητας» που θα δηµιουργηθεί. Ευελπιστούµε αυτό να επιτευχθεί µέσα από τις δράσεις που έχουν σχεδιαστεί και αφορούν σε on-line ασύγχρονη εκπαίδευση, σε συµβουλευτική καθοδήγηση, δικτύωση και συνεργασία.
Ποια συγκεκριμένα προγράμματα και πρωτοβουλίες έχει αναπτύξει η ADA για την υποστήριξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και απασχολησιμότητας στον ψηφιακό τομέα και τι αντίκτυπο είχαν αυτά τα προγράμματα μέχρι στιγμής;
Το πρόγραµµα ξεκίνησε επί της ουσίας πριν 10 µήνες περίπου και στην παρούσα φάση έχει αναπτυχθεί σχεδόν όλο το εκπαιδευτικό υλικό από την κοινοπραξία των εταίρων και είµαστε στη φάση της πιλοτικής εφαρµογής της on-line εκπαίδευσης. Η πιλοτική εφαρµογή περιλαµβάνει 2 φάσεις, ώστε οι συµµετέχουσες κι εµείς να αξιολογήσουµε και το περιεχόµενο της εκπαίδευσης και τα εργαλεία που θα χρησιµοποιήσουµε. Ήδη ολοκληρώνεται η 1η φάση µε τη συµµετοχή 72 γυναικών από τις 6 χώρες και µέχρι τα τέλη Ιουλίου ελπίζουµε ότι θα έχει ολοκληρωθεί και η δεύτερη µε τη συµµετοχή τουλάχιστον άλλων τόσων γυναικών. Ακολούθως θα γίνουν οι σχετικές βελτιώσεις στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα και θα ακολουθήσει η βασική εκπαίδευση σε άλλες 100 περίπου γυναίκες.
Ωστόσο το έργο δεν παρέχει µόνον εκπαίδευση. Προβλέπεται και η καθοδήγηση µέσω µέντορινγκ όσων γυναικών έχουν µια ώριµη ιδέα, ώστε να την µετατρέψουν σε ένα βιώσιµο επιχειρηµατικό µοντέλο και πλάνο και η προετοιµασία τους, ώστε να είναι σε θέση να διεκδικήσουν χρηµατοδότηση για την έναρξη της επιχείρησής τους.
Ήδη, έχουν εκπαιδευτεί 16 µέντορες από τους φορείς που συµµετέχουν στο έργο, ενώ συνολικά θα εκπαιδευτούν και θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στις συµµετέχουσες, περισσότεροι από 40 µέντορες.
Επίσης, το έργο προβλέπει τη δηµιουργία µιας «κοινότητας συνεργασίας και συµπαραγωγής» από τους φορείς που συµµετέχουν, τις ίδιες τις γυναίκες, τους µέντορες, καθώς και οποιουδήποτε επιθυµεί να συµβάλλει.
Για το σκοπό αυτό έχει δηµιουργηθεί µία διαδικτυακή πλατφόρµα εκπαίδευσης και συµβουλευτικής καθοδήγησης και δικτύωσης για γυναίκες που θα συµµετέχουν.
Πώς συνεργάζεται η ADA με οργανισμούς-εταίρους και ενδιαφερόμενους φορείς για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και της απασχολησιμότητας των γυναικών στον ψηφιακό τομέα και ποια ήταν η ανταπόκριση αυτών των εταίρων;
Το ADA προωθεί και διαχέει τις ιδέες και τα απότελέσµατά του, µέσα από τον ιστότοπό του (http://www.ada-project.eu/),
τα social media, καθώς και τα αντίστοιχα µέσα των εταίρων που αποτελούν την κοινοπραξία.
Ωστόσο, επειδή στόχος είναι η όσο το δυνατόν ευρύτερη διάδοση του έργου και του σκοπού του, καθώς και η διάχυση των δράσεων και των αποτελεσµάτων του, κάθε εταίρος έχει αναλάβει δράση, ώστε να το κάνει ευρύτερα γνωστό στη χώρα του.
Στην Ελλάδα, µετά την έγκριση του έργου, στάλθηκαν δελτία τύπου, καθώς και ενηµερωτική επιστολή – πρόσκληση για συµµετοχή σε on-line έρευνα που έγινε στο πλαίσιο καταγραφής των εκπαιδευτικών αναγκών, στο στάδιο πριν την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού περιεχοµένου.
Η πρόσκληση απευθύνθηκε σε φορείς οι οποίοι σχετίζονται µε το θέµα (Πανεπιστήµια, Επιµελητήρια, Σύνδεσµοι Γυναικών, Συνεργατικοί χώροι, Θερµοκοιτίδες νεοφυών επιχειρήσεων, φορείς υποστήριξης της επιχειρηµατικότητας, Σύµβουλοι Επιχειρήσεων, Γενική Γραµµατεία Υπουργείων, κ.λπ.).
Ενδεικτικά:
Women on Top
CuriousIQ
Coralia
The Cube Athens
European Centre for Women and Technology
ΕΜΠ
Πανεπιστήµιο Αιγαίου
Πανεπιστήµιο Δυτικής Αττικής
Γεωπονικό Πανεπιστήµιο
Πάντειο Πανεπιστήµιο
Γενική Γραµµατεία Ισότητας
Lean in Greece
Enter – Grow – Go (EGG)
ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
Βιοµηχανικό Επιµελητήριο Πειραιά
Erasmus for Young Entrepreneurs Coordinator Academy of Entrepreneurship
Ελληνικός Σύνδεσµος Γυναικών Επιχειρηµατιών
Σε γενικές γραµµές η ανταπόκριση υπήρξε ικανοποιητική, παρά το γεγονός ότι το ερωτηµατολόγιο ήταν λεπτοµερές και αρκετά χρονοβόρο στη συµπλήρωσή του.
Ιδανικά, θα θέλαµε κάθε οργανισµός, φορέας, ίδρυµα, επιχείρηση που σχετίζεται είτε µε τις γυναίκες, είτε µε την επιχειρηµατικότητα, είτε και µε τα δύο, να συνδεθεί µαζί µας, τουλάχιστον ως προς την διάδοση του έργου σε όσο το δυνατόν περισσότερες γυναίκες, ώστε αυτές να επωφεληθούν από τις δράσεις του έργου.
Τί ρόλο παίζουν οι ψηφιακές δεξιότητες και η τεχνολογία στις προσπάθειες της ADA να υποστηρίξει την επιχειρηματικότητα και την απασχολησιμότητα των γυναικών και πώς βοηθά ο οργανισμός τις γυναίκες να αποκτήσουν αυτές τις δεξιότητες;
Ως έργο ADA, θεωρούµε ότι πρέπει να είναι απόλυτα συνδεδεµένη η προώθηση της υγιούς επιχειρηµατικότητας µε την ανάπτυξη και χρήση των ψηφιακών δεξιοτήτων και των τεχνολογιών. Όπως αναφέρθηκε, ήδη, ο ψηφιακός εγγραµατισµός αποτελεί παγκόσµια προτεραιότητα για όλους, αλλά και ευκαιρία για τις γυναίκες που υστερούν στον τοµέα έναντι των ανδρών.
Ποιες προκλήσεις και ευκαιρίες παρουσιάζει η ψηφιακή οικονομία για τις γυναίκες επιχειρηματίες και υπαλλήλους και πώς η ADA βοηθά τις γυναίκες να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις και να αξιοποιήσουν αυτές τις ευκαιρίες;
Οι ευκαιρίες που είναι ταυτόχρονα και προκλήσεις, σχετίζονται αφενός µε την µεγάλη έλλειψη εξειδικευµένων στελεχών και επαγγελµατιών στον τοµέα της ψηφιακής οικονοµίας, αφετέρου µε τις δυνατότητες αξιοποίησης του αναδυόµενου υβριδικού µοντέλου εργασίας.
Όµως αν θέλουµε να πάµε ένα βήµα παραπέρα, πρέπει να αναδείξουµε και θέµατα που άπτονται του επικοινωνιακού αντίκτυπου της προσωπικής επωνυµίας, που καλείται να δηµιουργήσει µία γυναίκα, εν προκειµένω, επιχειρηµατίας.
Η αύξηση των ψηφιακών δεξιοτήτων στη δηµιουργία & προώθηση της προσωπικής επωνυµίας µπορεί να κάνει τη διαφορά.
Επίσης, η ψηφιακή οικονοµία ευνοεί την ικανότητα δηµιουργίας και ανάπτυξης ψηφιακών κοινοτήτων που εκτιµούν το εµπορικό σήµα και την αποστολή του, καθώς και τη δηµιουργία µιας υβριδικής κοινότητας (εικονικής & πρόσωπο µε πρόσωπο), για διαρκή µάθηση, συνεργασία, υποστήριξη, ανταλλαγή εµπειριών και προοπτικών, µε άτοµα από διαφορετικές χώρες, υπόβαθρα και πολιτισµούς.
Όλες οι δράσεις του ADA έχουν σχεδιστεί για να συνεισφέρουν στην αντιµετώπιση αυτών των προκλήσεων και στην ανάδειξή τους ως ευκαιρίες.
Ποιες είναι μερικές από τις ιστορίες επιτυχίας και τα case studies γυναικών που έχουν επωφεληθεί από τα προγράμματα και τις πρωτοβουλίες της ADA και ποια διδάγματα μπορούν να αντληθούν από αυτές τις εμπειρίες;
Είναι νωρίς ακόµα γι’ αυτό. Το πρόγραµµα θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2024, οπότε θα µπορούµε να παρουσιάσουµε αναλυτικά τα επιτεύγµατα και τις ιστορίες επιτυχίας του.