Στη Σόνια Χαϊμαντά
Όταν έπρεπε να αποφασίσω τί θα σπουδάσω, βρέθηκα σε ένα κύκλο Xηµικων Mηχανικών που µε επηρέασε να πάρω αυτήν την κατεύθυνση. Έτσι βρέθηκα στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο στο τµήµα Χηµικών Μηχανικών. Ποτέ δεν το µετάνιωσα για την τεχνοκρατική άποψη που δηµιούργησα για τα πράγµατα, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι δεν µε τραβά τόσο η παραγωγή, όσο η διοίκηση, και έτσι έφυγα στην Αγγλία για να κάνω MBA στο Canterbury Business School του Πανεπιστηµίου του Kent» αναφέρει η Νικολέτα Τσοτσορού, Focused Optimizer / Procurement Expert / Results Coach, Brain Based Coaching, ICF ACC/ Chem. Engineer / MBA µε το σύνολο αυτών των τίτλων και ιδιοτήτων να αποτελούν ένα καλό κίνητρο για µια συνέντευξη άκρως κατατοπιστική για το business coaching.
Μπορείτε να μας πείτε για την εμπειρία και το υπόβαθρό σας ως business coach;
Από την αρχή της καριέρας µου κλήθηκα να οργανώσω και να διοικήσω οµάδες, µικρότερες, ή µεγαλύτερες, τόσο σε τοπική κλίµακα, όσο και πολυεθνική. Απέκτησα ρόλους περιφερειακούς (regional), οπότε ήρθα σε επαφή και µε άλλες κουλτούρες κυρίως της Νοτίου Ευρώπης, των Βαλκανίων και του Ισραηλ. Μέσα στις σχεδόν 3 δεκαετίες εµπειρίας στον επιχειρηµατικό χώρο, έζησα πολλές αναδιοργανώσεις, αλλαγές πολιτικών και στρατηγικών και κλήθηκα να αλλάξω οργανωτικές δοµές και να προσαρµόσω τις οµάδες που διοικούσα ανάλογα. Οπότε το «business» κοµµάτι το έχω ζήσει «και από την καλή και από την ανάποδη» θα έλεγα. Όσο αφορά το κοµµάτι «coach», ξεκίνησα αυτό το «ταξίδι µάθησης» εδώ και 5 χρόνια περίπου, όταν συνειδητοποίησα το ενδιαφέρον µου για την ανάπτυξη των ανθρώπων (people development). Συνδύασα το ενδιαφέρον που προϋπήρχε για το neuroscience µε το coaching και πιστοποιήθηκα στην brain based coaching µεθοδολογία του Neuroleadership Institute του Λονδίνου, και στη συνέχεια πιστοποιήθηκα και ως associate Certified Coach από το International Coaching Federation.
Τί κάνει ένας coach, τί είναι ένας coach και γιατί μας χρειάζεται;
O coach βασικά εξασφαλίζει στον coachee το σύστηµα, τη µεθοδολογία, το δοµηµένο πλαίσιο για να καταφέρει εκείνος/η το στόχο του/της.
Σκεφτείτε τί κάνει ένας coach σε έναν αθλητή;
- Δηµιουργούν µαζί το κατάλληλο πλάνο εκγύµνασης (πλάνο δράσης) ανάλογα µε το ποιά είναι η αρχική θέση του coachee σε σχέση µε το στόχο που έχει βάλει και το χρόνο που θέλει να τον πετύχει, είναι συνεχώς δίπλα του
- να παρακολουθεί ότι µένει πιστός στο πλάνο αυτό και βέβαια
- να τον εµψυχώνει εκείνες τις στιγµές που -όπως όλοι µας- βλέπουµε τα πράγµατα τεράστια και ξεχνάµε να αναγνωρίσουµε στον εαυτό µας την πρόοδο που κάνει, ακόµα και αν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές.
Συνηθίζουµε να αναφερόµαστε στον επιχειρηµατικό χώρο ως «επαγγελµατικό στίβο» και στην κοινωνική ζωή ως «στίβο ζωής», οπότε καταλαβαίνετε τί ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα δίνει ένας coach σε κάθε «αθλητή» που θέλει να βελτιώσει τις «αποδόσεις» του σε αυτούς τους «στίβους».
Η ερώτηση τί διαφορετικό κάνει ένας coach από ένα ψυχολόγο κρύβει µια µεγάλη παρανόηση. Θα ρωτάγατε ποτέ έναν αθλητή που θέλει να βελτιώσει τους χρόνους του, την ανθεκτικότητα του, την τακτική του, γιατί έχει coach και δεν πάει στο ψυχολόγο; Ανάλογα βέβαια το coaching δεν µπορεί να αντιµετωπίσει καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, το anxiety, και άλλες που χρειάζονται θεραπευτική αντιµετώπιση.
Ο coach είναι αναγκαίος γιατί -όπως έχουν αποδείξει και έρευνες για αυτό το θέµα- έχουµε περισσότερες πιθανότητες να πετύχουµε το στόχο µας αν δεσµευόµαστε για αυτόν σε κάποιον άλλον και ακόµα περισσότερες αν έχουµε σταθερή και συνεχή επικοινωνία µε κάποιον που µας κρατά υπεύθυνους για την πρόοδο και τις πράξεις µας.
Η µεγαλύτερη όµως συνεισφορά του coach για µένα είναι ότι µε τη µέθοδο της Μαιευτικής, βάζει τον coachee σε «µονοπάτια» που µόνος του δεν θα έµπαινε. Ο coach στόχο έχει να διευρύνει τη σκέψη του coachee, να τον κάνει να δει εναλλακτικές ενέργειες, ή επιλογές που από µόνος του δεν θα συνειδητοποιούσε. Επίσης µε αυτή τη µέθοδο των ερωτήσεων τον κάνει να συνειδητοποιήσει µε µεγαλύτερη σαφήνεια το πού βρίσκεται και πού θέλει να πάει. Πολλές φορές η επίγνωση που έχουµε για την κατάστασή µας σήµερα και το πού θα θέλαµε να βρεθούµε αύριο είναι ανεπαρκής και µας µπερδεύει, µας προκαλεί απόγνωση και απογοήτευση…
Εκπαιδεύει ή συμβουλεύει;
Δεν εκπαιδεύει µε την έννοια της διδασκαλίας, ούτε υποδυκνύει τί πρέπει να κάνεις όπως ένας σύµβουλος.
Υποστηρίζει όµως τη µάθηση µέσα από τη Μαιευτική µέθοδο. Κάνοντας ερωτήσεις που προκαλούν τη σκέψη (thinking questions) κατευθύνει τον coachee στο δικό του ταξίδι µάθησης, καθώς ο δεύτερος διευκρινίζει έτσι καλύτερα πράγµατα που αφορούν την προσωπικότητά του, τις αξίες και το σκοπό του, το περιβάλλον του, τις επιθυµίες και τις ανάγκες του, τις εναλλακτικές που έχει, τις επιλογές που µπορεί να κάνει, κοκ.
Γενικότερα στο coaching αποφεύγουµε τις νουθεσίες και τις υποδείξεις. Το βασικό µας εργαλείο είναι η Μαιευτική. Οι άνθρωποι έχουµε µια ξεκάθαρη τάση να δεσµευόµαστε περισσότερο σε ενέργειες που µόνοι µας αποφασίσαµε και όχι σε ενέργειες που πρέπει να κάνουµε επειδή κάποιοι άλλοι µας υπέδειξαν, ή µας επέβαλαν.
Είναι για τα υψηλόβαθμα στελέχη χρήσιμος ή και για τους πιο χαμηλόβαθμους;
Το coaching δεν σχετίζεται για µένα µε το σε ποια βαθµίδα στην ιεραρχία βρίσκεσαι, αλλά µε το αν είσαι από µόνος σου διερευνητικός, αν εξερευνείς εξαντλητικά τους εναλλακτικούς τρόπους που µπορείς να δράσεις, αν έχεις πειθαρχία στην τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων σου, αν έχεις την ανθεκτικότητα να µην σε καταβάλλουν οι δυσκολίες και οι αντιξοότητες.
Δεδοµένου ότι όλες αυτές οι δεξιότητες είναι δύσκολο να συνυπάρχουν, και ακόµα και να συνυπάρχουν, η ευελιξία, η ανθεκτικότητα και η πειθαρχία είναι πόροι που εξαντλούνται ανάλογα τις συνθήκες που αντιµετωπίζουµε, ο coach είναι απαραίτητος για καθένα, που έχει στόχους να πετύχει, σε οποιαδήποτε βαθµίδα.
Υπάρχει η παρανόηση ότι τo coaching είναι για υψηλόβαθµα στελέχη, γιατί απλά (και λανθασµένα) θεωρείται πολυτέλεια που οι επιχειρήσεις είναι διατεθειµένες να πληρώσουν µόνο για λίγους. Αν όµως υπολόγιζαν το κερδος/όφελος από την αύξηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσµατικότητας του µεγαλύτερου πληθυσµού, θεωρώ ότι θα άλλαζαν γνώµη…
Μπορώ να κάνω coaching και από μόνος μου ή αυτό συμβαίνει μόνο σε επαγγελματικό περιβάλλον; Χρησιμεύει αν δεν είμαι ικανοποιημένος στη δουλειά μου;
Εννοείται ότι το coaching δεν αφορά µόνο επαγγελµατικά θέµατα. Μπορεί να αναβάλλουµε, ή να αντιµετωπίζουµε αναποτελεσµατικά και άλλα θέµατα σε άλλους τοµείς της ζωής µας. Σε οποιοδήποτε πεδίο θέλουµε να πετύχουµε κάποιο συγκεκριµένο στόχο, π.χ. στα οικονοµικά, στα κοινωνικά, στις σχέσεις µας, σε θέµατα υγείας, σε θέµατα αυτοανάπτυξης / αυτοβελτίωσης, ο coach µπορεί να µας βοηθήσει σε ατοµικό επίπεδο να τα καταφέρουµε καλύτερα και πιο γρήγορα, διασφαλίζοντάς µας και σε αυτήν την περίπτωση το δοµηµένο πλαίσιο δράσης.
Αν δεν ειµαστε ικανοποιηµένοι στη δουλειά µας, τότε ο coach είναι διπλά χρήσιµος. Θα µας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουµε τι σηµαίνει το «δεν είµαι ικανοποιηµένος» σε µεγαλύτερη λεπτοµέρεια, τι επιπτώσεις αυτό έχει σε όλους τους τοµείς της ζωης µας, τί είµαστε διατεθειµένοι να κάνουµε γι αυτό και να παρακολουθήσει την υλοποίηση του πλάνου δράσης µας.
Ποια είναι η προπονητική σου φιλοσοφία και σε τι διαφέρει από τους άλλους business coaches;
Η φιλοσοφία µου αναποφευκτα είναι επηρεασµένη από τη νευροεπιστηµη και το πώς λειτουργεί ο εγκεφαλός µας. Ο εγκέφαλος είναι ΤΟ εργαλείο επιβίωσης. Είναι εκεί για να επιβιώσουµε, µπορεί να µη µας αρέσει αλλά δεν είναι προτεραιότητα του η ευτυχία µας, ούτε η γαλήνη και η ηρεµία πνεύµατος που αποζητάµε. Από την άλλη δεν θέλει την αλλαγή, γιατί πιθανά να σηµαίνει ρίσκο για την επιβίωση µας. Έχει προγραµµατιστεί στο «αφού εδώ που είµαστε επιβιώνουµε, γιατί να αλλάξουµε κάτι…;».
Η συνειδητοποίηση αυτή µε βοήθησε να απενεχοποιήσω πολλά από τα «ελαττώµατα» που θεωρούµε ότι δεν θα έπρεπε να εχουµε και γι αυτό εξηγώ συχνα στους coachees µου γιατί κάποιες συµπεριφορές είναι αναµενώµενες και πώς τελικά οι προκλήσεις δεν είναι εξωτερικές αλλά εσωτερικές. Έτσι διαφοροποιούµαι γιατί ξεκαθαρίζω ότι το έργο της αυτοβελτίωσης δεν γίνεται µε µαγικό ραβδάκι σε µια νύχτα. Είναι δύσκολο και µακρύ, σαν να προσπαθούµε να επιδιορθώσουµε εν κινήσει ένα υπερηχητικό αεροπλάνο, ή µια Ferrari…
Πώς μετράτε την επιτυχία των προγραμμάτων σας;
Θέλω οι στόχοι που βάζουµε µε τους coachees να είναι όσο το δυνατόν πιο συγκεκριµένοι, ώστε στο τέλος της συνεργασίας µας να µπορούµε να έχουµε εικόνα για το % που καταφέραµε το στόχο µας.
Βέβαια εδώ να σηµειώσω ότι η επιτυχία του coaching δεν είναι µόνο ποσοτική. To coaching είναι ένα ταξίδι δράσεων (µε µετρήσιµα αποτελέσµατα), αλλά και ένα ταξίδι µάθησης (επίγνωσης του εαυτού µας και της πραγµατικότητας γύρω µας) που δεν µετριέται αριθµητικά… Όπως και να χει την αξιολόγηση της επιτυχίας την κάνει ο ίδιος ο coachee, βάσει της δικής του αντίληψης για το πόσο επωφελήθηκε από το πρόγραµµα.
Τί είναι το πρόγραμμα mastermind;
Τα Mastermind Groups είναι οµάδες ανθρώπων από έναν κοινό επιχειρησιακό χώρο, που σκοπό έχουν να αλληλοβοηθηθούν ανταλάσσοντας µεταξύ τους τεχνογνωσία, εµπειρίες, απόψεις, ιδέες. Μπορεί πάλι να είναι άνθρωποι από διαφορετικούς χώρους, που όµως µαζεύονται µαζί γιατί αντιµετωπίζουν ένα κοινό πρόβληµα. Λίγο πολύ πρέπει να έχουν το ίδιο επίπεδο εµπειρίας, ώστε όλοι να συµµετέχουν ισότιµα και να µπορούν να δώσουν και να πάρουν υποστήριξη ισάξια. Είναι µια πρακτική µε τουλάχιστον έναν αιώνα ζωής και φανατικούς επώνυµους οπαδούς (Bill Gates, Warren Buffet, Oprah, Richard Branson κ.λπ.).
Η ιδέα µιας τέτοιας «συµµαχίας», απ’ όπου τα µέλη αντλούν ενέργεια από την κοινή δυναµική του «υπερεγκεφάλου» που δηµιουργείται, µε ενθουσίασε και έτσι εκπαιδεύτηκα ως Mastermind Facilitator.
Στη συνέχεια ξεκινήσαµε τη συνεργασία µε τη Humantec, συµβουλευτική εταιρεία στο χώρο του Procurement και Supply Chain Management για την οργάνωση Mastermind Groups σε αυτούς τους τοµείς.
Περιγράψτε μας με λίγα λόγια τι γίνεται σε αυτό το σεμινάριο.
Δηµιουργούµε οµάδες των 6 ατόµων, όπου ο καθένας φέρνει στην οµάδα ένα θέµα που τον/την απασχολεί. Ο χρόνος κάθε συνεδρίας µοιράζεται ισόποσα µεταξύ των µελών και για το χρόνο που αντιστοιχεί στο κάθε µέλος της οµάδας, τα υπόλοιπα µέλη επικεντρώνουν στο πώς θα το βοηθήσουν να φτιάξει τη στρατηγική και το πλάνο δράσης για να αντιµετωπίσει το θέµα που το απασχολεί. Το κάθε άτοµο µετά δεσµεύεται από τη µια συνεδρία στην άλλη να πραγµατοποιήσει συγκεκριµένες ενέργειες και στην επόµενη συνεδρία µοιράζεται µε την οµάδα τα αποτελέσµατα που είχε, ώστε και πάλι να τον/την υποστηρίξουν για να σχεδιάσει και να προχωρήσει σε επόµενα βήµατα.
Οι συναντήσεις στα συγκεκριµένα γκρουπς είναι 3ωρες, 15νθηµερες και διαρκούν για 3 µήνες.
Ως facilitator, βοηθώ τα µέλη να προετοιµάσουν το ερώτηµα τους προς την οµάδα, συντονίζω την συζητηση ωστε όλοι να συµµετεχουν ισάξια, διασφαλίζω την agenda και τους χρόνους στις συναντήσεις, και το σηµαντικότερο όλων διατηρώ το momentum και τη δυναµική των οµάδων.
Ποιος μπορεί και πρέπει να το παρακολουθήσει;
Στα συγκεκριµένα Mastermind Groups που συνδιοργανώνονται µε την Humantec µπορούν να συµµετέχουν άνθρωποι µε τουλάχιστον 6 χρόνια εµπειρίας στο procurement ή τα logistics. Γενικά µιλώντας, η πρακτική των Mastermind Groups έχει εφαρµογή σε όλους τους τοµείς (business, services, governance, science, art) και το όραµά µου είναι να διευρύνω το facilitation τέτοιων οµάδων σε διαφορετικά πεδία / τοµείς εφαρµογής . Το ζητούµενο πάντα είναι να δηµιουργούνται οµάδες µε ανθρώπους αντίστοιχης τεχνογνωσίας, ή ανάλογων εµπειριών, ώστε η συνδροµή τους στη δυναµική της οµάδας να είναι παρόµοια.
Πρέπει να συµµετέχουν σε µια τετοια οµάδα άνθρωποι που έχουν συνειδητοποιήσει ότι µπαίνουν για να επωφεληθούν από την εµπειρία των άλλων, έχουν πειθαρχία να υλοποιήσουν τις δράσεις στις οποίες δεσµεύονται και ειλικρινές ενδιαφέρον να υποστηριξουν τα υπόλοιπα µέλη να αντιµετωπίσουν τις δικές τους προκλήσεις, καθώς είναι οµάδες που βασίζονται στην εµπιστοσύνη και την αµοιβαιότητα.