Η κ. Σοφία Κουνενάκη – Εφραίµογλου είναι η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος του Εµπορικού και Βιοµηχανικού Επιµελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) και αυτό έχει µια ιδιαίτερη αξία και σηµασία τόσο για την ίδια όσο και για τη γυναικεία εργασία και επιχειρηµατικότητα και την οικονοµική ενδυνάµωση των γυναικών. Η συζήτηση µαζί της είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καθώς αναπτύσσει το όραµα και τα σχέδιά της για την επόµενη ηµέρα του ΕΒΕΑ αλλά και για τη συνεργασία του Επιµελητηρίου µε το ΕΕΔΕΓΕ, µε στόχο τη στήριξη της γυναικείας επιχειρηµατικότητας και των γυναικείων startups.
Αναλάβατε πρόσφατα τη μεγάλη ευθύνη να ηγηθείτε ενός φορέα που για πάνω από έναν αιώνα συνεισφέρει στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και στηρίζει τις ελληνικές επιχειρήσεις. Σε ποιο βαθμό υπάρχει περιθώριο να ψηφιοποιηθούν περαιτέρω οι ελληνικές επιχειρήσεις; Είχατε την ευκαιρία να το διαπιστώσετε;
Είναι τέτοια η ταχύτητα µε την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία στην εποχή µας και αλλάζουν τα πάντα γύρω µας, που πάντοτε θα υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ψηφιοποίησης. Οι µεγάλες αλλαγές, βέβαια, συνοδεύονται από σηµαντικές προκλήσεις. Δεν θα πρέπει σε καµία περίπτωση να υποτιµήσουµε ένα σοβαρό κίνδυνο: Nα µείνουν πολλές επιχειρήσεις πίσω σε θέµατα ψηφιακής τεχνολογίας, µε αποτέλεσµα να χάσουν σε κρίσιµο βαθµό την ανταγωνιστικότητά τους και να δίνουν άνισο αγώνα για την επιβίωσή τους.
Γι’ αυτό το λόγο, το ΕΒΕΑ, τα τελευταία χρόνια και ειδικά κατά την περίοδο της πανδηµίας, έχει επενδύσει σηµαντικά στην καινοτοµία και την ψηφιακή του αναβάθµιση.
Στο πλαίσιο αυτό, και µε γνώµονα την ανάγκη ψηφιακής µετάλλαξης όλων των υπηρεσιών µας, µε στόχο την εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων-µελών µας, έχουµε υλοποιήσει µια σειρά προηγµένων ψηφιακών υπηρεσιών, µεταξύ των οποίων η Πύλη για τη Χωρική Ανάλυση της Επιχειρηµατικότητας στο Ν. Αττικής, η υπηρεσία Υποστήριξης της Απασχόλησης και Στελέχωσης των Επιχειρήσεων και ο Οδηγός Ελλήνων Εξαγωγέων µε την αποκλειστικά online έγγραφή και ανανέωση στο Ειδικό Μητρώο Εξαγωγέων του ΕΒΑ.
Είναι κατά τη γνώμη σας φιλικό το περιβάλλον του e-Governance για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα;
Ο ψηφιακός µετασχηµατισµός κρατικού µηχανισµού είναι πάγιο αίτηµα του ΕΒΕΑ εδώ και πολλά χρόνια, ως απαραίτητη προϋπόθεση για ένα φιλικό προς την επιχειρηµατικότητα περιβάλλον. Το τελευταίο διάστηµα έχουµε δει να συντελείται εντυπωσιακή πρόοδος σε αυτό τον τοµέα, µε την ψηφιοποίηση υπηρεσιών και διαδικασιών. Η πρόοδος αυτή µεταφράζεται σε σηµαντικά οφέλη για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Θα αναφέρω ως παράδειγµα ότι σήµερα, µε τη λειτουργία του ψηφιακού ΓΕΜΗ και της Υπηρεσίας Μιας Στάσης του ΕΒΕΑ, ο χρόνος σύστασης µιας νέας επιχείρησης είναι µόνο λίγες ώρες. Βεβαίως η προσπάθεια αυτή χρειάζεται περαιτέρω επιτάχυνση και εµβάθυνση, µε έµφαση στη δηµιουργία ενιαίων σηµείων πρόσβασης, στη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστηµάτων της δηµόσιας διοίκησης, στην αναβάθµιση της παροχής ανοιχτών δεδοµένων, στην υιοθέτηση πολυκαναλικών συστηµάτων εξυπηρέτησης και στη βελτίωση της φιλικότητας προς το χρήστη κ.ά.
Έχετε δεσμευθεί για αύξηση των ψηφιακών υπηρεσιών ιδιαίτερα για τις μεσαίες επιχειρήσεις – μέλη του ΕΒΕΑ. Πως θα το πετύχετε αυτό;
Στο άµεσο µέλλον, ολοκληρώνεται η πλήρης υιοθέτηση των online αιτηµάτων και ηλεκτρονικών ραντεβού για το σύνολο των Διευθύνσεων του ΕΒΕΑ και σε όλες τις διαθέσιµες υπηρεσίες από το Επιµελητήριό µας. Επίσης, η διοίκηση του ΕΒΕΑ έχει προβλέψει και δεσµεύσει τους αναγκαίους πόρους, προκειµένου να υλοποιηθεί σειρά αναπτυξιακών δράσεων µε ορίζοντα παράδοσης τα επόµενα δύο έτη. Αναφέρω ενδεικτικά την περαιτέρω αναβάθµιση των ψηφιακών υπηρεσιών του ΓΕΜΗ, τη συνέχιση της Ψηφιοποίησης και ασφαλούς αποθήκευσης των φυσικών φακέλων που διαθέτει το Μητρώο του ΕΒΕΑ από την ίδρυσή του και την προσπάθεια για την εξασφάλιση της πλήρους διαλειτουργικότητας µεταξύ του µητρώου του ΕΒΕΑ και άλλων φορέων του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα (ΑΑΔΕ, ΕΡΓΑΝΗ, ΕΦΚΑ, κ.λπ.).
Πως βοηθά και στηρίζει το ΕΒΕΑ τις γυναίκες επιχειρηματίες στην Ελλάδα;
Στο ΕΒΕΑ, σε συνεργασία µε το ΕΕΔΕΓΕ, αναγνωρίζουµε την ανάγκη στήριξης της γυναικείας επιχειρηµατικότητας και γι’ αυτό απευθύναµε πρόσκληση σε γυναικείες startups να αξιοποιήσουν τη Θερµοκοιτίδα νεοφυών επιχειρήσεων ΘΕΑ. Σκοπός της πρωτοβουλίας είναι η ενδυνάµωση της επιχειρηµατικότητας, σε τοµείς που σχετίζονται αφενός µε τις νέες τεχνολογίες και την καινοτοµία και αφετέρου µε παραδοσιακούς κλάδους δραστηριοτήτων που παρουσιάζουν δυναµική ανάπτυξη και εξωστρέφεια και διαθέτουν χώρο για νέα επιχειρηµατικά εγχειρήµατα. Οι νέες Ελληνίδες επιχειρηµατίες δεν έχουν απλά πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας κατάρτιση, υπηρεσίες και ευκαιρίες mentoring, αλλά µπορούν να στεγάσουν και την επιχείρησή τους για ένα χρονικό διάστηµα, κατά το πιο κρίσιµο σηµείο της δηµιουργίας και της «απογείωσής» της». Επίσης, ετοιµάζουµε ένα πρόγραµµα δικτύωσης Ελληνίδων επιχειρηµατιών µε ηγέτες του οικοσυστήµατος της Silicon Valley, έχουμε αναλάβει ρόλο θεσμικού υποστηρικτή της πλατφόρμας Elevate Greece και παρέχουμε υπηρεσίες συμβουλευτικής υποστήριξης για να διευκολύνουμε την πρόσβαση σε επιχειρηματικά κεφάλαια. Όλα αυτά τα κάνουμε όχι μόνο για να ενδυναμώσουμε τις γυναίκες αλλά και για να καταστήσουμε πιο βιώσιμη την ανάπτυξη.
Πρόσφατα παρατηρούμε ότι όλο και περισσότερες γυναίκες ηγούνται θεσμικών Οργανισμών (ΣΕΠΕ, GRECA, Αναπτυξιακή Τράπεζα κ.λπ.). Τί σημαίνει αυτό για τα μέλη των Οργανισμών αυτών, τί νέο κομίζει μια γυναίκα – ηγέτης;
Πριν αναφερθώ στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των γυναικών, θα ήθελα να τονίσω ότι η ανέλιξή τους σε ηγετικές θέσεις
έχει θετικές αλυσιδωτές επιπτώσεις τόσο για την επιχειρηµατικότητα όσο και για την κοινωνία. Οι γυναίκες που αναλαµβάνουν ηγετικές θέσεις προσφέρουν τα δικά τους ταλέντα στη διοίκηση του οργανισµού και τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναµικού και των προκλήσεων. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι η αυξηµένη ενσυναίσθηση, η καλύτερη διαχείριση του προσωπικού, η καλύτερη επικοινωνία των στόχων, των επιδιώξεων και των προκλήσεων µε την οµάδα, το αυξηµένο αίσθηµα ευθύνης, η ικανότητά τους στο multitasking, η τάση που έχουν να ενθαρρύνουν την ελεύθερη σκέψη, το αυξηµένο αίσθηµα φροντίδας και η κατανόηση των αναγκών των εργαζόµενων. Μην ξεχνάµε, τέλος, ότι διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι οι επιχειρήσεις µε γυναίκες στο τιµόνι επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσµατα.
Τί σημαίνει για ένα ιστορικό Επιμελητήριο, ανδροκρατούμενο κατά τεκμήριο, να έχει πρόεδρο μια έμπειρη και ισχυρή γυναίκα, όπως εσείς;
Δεν θα χαρακτήριζα το ΕΒΕΑ ανδροκρατούµενο υπό την έννοια ότι ως το µεγαλύτερο επιµελητήριο της χώρας, εκπροσωπεί τον επιχειρηµατικό κόσµο και αντανακλά τις τάσεις που κυριαρχούν σε αυτόν. Ο κόσµος των επιχειρήσεων είναι ανδροκρατούµενος παρά το γεγονός ότι το ποσοστό των γυναικών επιχειρηµατιών και των γυναικών που αναλαµβάνουν ανώτερες διοικητικές θέσεις αυξάνεται συνεχώς. Όσο συνεχίζονται οι προσπάθειες καταπολέµησης των έµφυλων ανισοτήτων, τόσες περισσότερες γυναίκες θα βλέπουµε στις επιχειρήσεις και κάποια στιγµή το ερώτηµα που θέσατε ελπίζω ότι δεν θα έχει κανένα νόηµα.
Ποιο είναι το όραμά σας για το ΕΒΕΑ κατά τη διάρκεια της θητείας σας (σε λίγες γραμμές);
Να πρωτοπορήσει το ΕΒΕΑ στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της ελληνικής οικονοµίας και να καινοτοµήσει, πυροδοτώντας έναν άνεµο εκσυγχρονισµού και προόδου. Παράλληλα, να πρωταγωνιστήσει µε τις δράσεις του στη στήριξη της ανάπτυξης στους δύσκολους καιρούς της ενεργειακής και πληθωριστικής κρίσης. Θα πετύχουµε τους στόχους µας, συµµετέχοντας στο δηµόσιο διάλογο, βρίσκοντας λύσεις για τα µέλη µας, υιοθετώντας τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές, αναλαµβάνοντας σηµαντικές πρωτοβουλίες, υλοποιώντας δράσεις υπέρ των επιχειρήσεων και εντέλει προτείνοντας στην πολιτεία λύσεις, διεκδικώντας ταυτόχρονα τη θέσπιση µέτρων που συµβάλλουν στην απρόσκοπτη ανάπτυξη της επιχειρηµατικότητας στην Ελλάδα. Όλα αυτά θα γίνουν χωρίς να αγνοούµε ή να αφήνουµε στην άκρη θέµατα ισότητας και ίσων ευκαιριών στον εργασιακό χώρο. Θέλω, ωστόσο, να τονίσω πως όσο φιλόδοξο και αν είναι ένα όραµα, δεν έχει καµία σηµασία στην πράξη αν δεν συνοδεύεται από σκληρή δουλειά.
Πώς «συντονίζετε» τη ζωή σας προκειμένου να αντεπεξέλθετε σε τόσους ρόλους και καθήκοντα; Πως τα καταφέρνετε;
Πιστεύω πως όταν ασχολούµαστε µε πράγµατα που µας γεµίζουν και µας ικανοποιούν, στη δική µου περίπτωση ο πολιτισµός και η επιχειρηµατικότητα, µπορούµε να καταφέρουµε πολλά περισσότερα απ’ όσα νοµίζουµε. Πολλές φορές, ωστόσο, οι ώρες της ηµέρας δεν αρκούν και για να επιτευχθεί ο «συντονισµός» που λέτε, αναµφίβολα χρειάζονται θυσίες και πάνω απ’ όλα µια οικογένεια µε ισχυρές βάσεις. Έχω επανειληµµένα τονίσει την ανάγκη εξισορρόπησης µεταξύ της επαγγελµατικής και της προσωπικής ζωής. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να µπορούµε κάποια στιγµή να πούµε ότι οι γυναίκες δεν βρίσκονται αντιµέτωπες µε το δίληµµα καριέρα ή οικογένεια.