H Άντζελα Γκερέκου δεν χρειάζεται συστάσεις. Έχει γράψει σηµαντικά χιλιόµετρα στην Πολιτική, τον Πολιτισµό και τα τελευταία χρόνια στον Τουρισµό αφήνοντας ένα σηµαντικό ίχνος σε κάθε της έργο ή δράση, κοινός παρονοµαστής των οποίων είναι το άσβεστο πάθος και η άοκνη όρεξη να στηρίζει στόχους και νέες ιδέες και φυσικά η συνεχής προσπάθεια για το καλύτερο. Και οι ατέλειωτες ώρες δουλειάς. Το γεγονός ότι είναι γυναίκα προσθέτει, στην τρέχουσα θέση της, αυτή της προέδρου του ΕΟΤ, ένα επιπλέον ειδικό βάρος: στο νέο τοπίο τόσο της οικονοµίας της φιλοξενίας η γυναίκεια αντίληψη, οι επικοινωνιακές της δεξιότητες, οι ηγετικές ικανότητες καθώς και η συναισθηµατική νοηµοσύνη αποτελούν το αδιαµφισβήτητο κλειδί της επιτυχίας!
Κατά τη γνώμη σας οι τουριστικές επιχειρήσεις δίνουν έμφαση σε ενέργειες sustainability και ESG ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο φιλικές με το Περιβάλλον και συμβατές με τις απαιτήσεις μιας σύγχρονης Κοινωνίας, πέρα από το ζητούμενο της επένδυσης στην άνεση, την πολυτέλεια και την ξεχωριστή φιλοξενία;
Η έννοια της αειφορίας και ειδικά στη µετά Covid εποχή έχει εδραιωθεί σε όλες τις συζητήσεις µας πλέον σε όλα τα πάνελ του Tουρισµού. Και ως έννοια µπήκε λίγο απότοµα στην ατζέντα των περισσότερων επιχειρήσεων, καθώς κλήθηκαν να συµµορφώσουν άµεσα τον τρόπο λειτουργίας τους στους κανόνες και µε δείκτες που έχουν θεσπίσει η ΕΕ αλλά και τα Ηνωµένα Έθνη, τα οποία, εστιάζουν στη βιώσιµη ανάπτυξη λαµβάνοντας υπόψη την οικονοµική, κοινωνική και περιβαλλοντική της διάσταση.
Βέβαια θα πω εδώ ότι η ανάπτυξη του Τουρισµού µε ενεργούς τους τρεις πυλώνες της περιβαλλοντικής, οικονοµικής, κοινωνικής και ψηφιακής δραστηριότητας µε σκοπό να εξασφαλίζει την αξιοποίηση αλλά και την προστασία των φυσικών πόρων, ώστε να µην προκαλεί βλάβη στο περιβάλλον, υπονοµεύοντας το µέλλον των επερχόµενων γενεών, είναι ήδη εδώ και τα Κριτήρια ESG (Environmental, Social, Governance) αποτελούν ένα βιώσιµο και ολοένα πιο δηµοφιλή τρόπο να αξιολογούν οι επενδυτές και οι χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί µια εταιρεία.
Καθώς οι δείκτες αυτοί τεκµηριώνουν την οικονοµική σταθερότητα µιας εταιρείας και την κάνουν πιο ελκυστική στους επενδυτές, είναι πλέον σαφές ότι όποια επιχείρηση, χώρα, προορισµός υστερεί σε οργάνωση ψηφιακής αναβάθµισης, ώστε να µπορεί να πετύχει τους στόχους αυτούς, θα έχει ένα τεράστιο µειονέκτηµα όσον αφορά τους τρόπους χρηµατοδότησης αλλά και ανταγωνιστικότητας!
Οι επιχειρήσεις που καινοτοµούν, οι επιχειρήσεις που θέλουν να είναι ανταγωνιστικές διεθνώς, θα είναι και οι νικήτριες και σε αυτήν τη µάχη. Αλλά καθίσταται πλέον επιβεβληµένο να συνειδητοποιήσουµε περισσότερο από ποτέ τα προβλήµατα που δηµιουργεί στο Περιβάλλον η όποια ανάπτυξη και ειδικά η τουριστική ανάπτυξη και να αναλάβουµε µια σειρά από δυναµικές πρωτοβουλίες. Με όλα αυτά τα σύγχρονα εργαλεία θα έχουµε καλύτερη και πιο συγκροτηµένη εικόνα των επιδόσεων µιας επιχείρησης, κάτι που βοηθάει στην εξωτερική αξιολόγησή της. Σε αυτό το σηµείο οφείλουµε να καταστήσουµε σαφές το γεγονός πως, ο αειφόρος τουρισµός δεν είναι µορφή τουρισµού αντίθετα, µπορεί να χαρακτηρίζει οποιοδήποτε είδος τουρισµού και αποτελεί ένα βασικό και σταθερό σηµείο ανταγωνιστικότητας. Η αειφορία είναι σύµµαχός µας και βαδίζει χέρι-χέρι µε το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωµα, ως προς τη διαχείριση των πόρων, αλλά και τη βελτίωση των συνθηκών της κοινωνίας. Βέβαια να πω εδώ ότι δεν µπορούµε να µιλάµε για βιώσιµη ανάπτυξη και µείωση CO2 και να δηµιουργούµε εµπόλεµες ζώνες µε υψηλό «δείκτη» µόλυνσης που κάνουν κακό όχι µόνο στο Περιβάλλον αλλά στην ίδια µας τη ζωή. Ας ελπίσουµε βέβαια όλους αυτούς τους στόχους να τους καταφέρουµε όλοι µαζί οι λαοί στον πλανήτη ενωµένοι ειρηνικά και να µην µείνουµε στα λόγια.
Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα, μιας Γυναίκας, που προσδίδουν κάτι ιδιαίτερο σε έναν τόσο ευαίσθητο οργανισμό για την προβολή του Τουρισμού στο εξωτερικό αλλά και την Ελλάδα;
Σε αυτό το κοµβικό σηµείο ανάπτυξης που βρισκόµαστε, η γυναίκα µπορεί και οφείλει να παίξει καθοριστικό ρόλο! Χωρίς κανέναν δισταγµό στο νέο τοπίο τόσο της οικονοµίας της φιλοξενίας όσο και σε άλλους τοµείς η γυναίκεια αντίληψη, οι επικοινωνιακές δεξιότητες, οι ηγετικές ικανότητες καθώς και η συναισθηµατική νοηµοσύνη είναι αδιαµφισβήτητο κλειδί επιτυχίας! Μια γυναίκα από τη φύση της µπορεί να συνθέσει και να διαµορφώσει υψηλές αξίες µε ενσυναίσθηση σε µια επιχείρηση, στην οικογένεια, στην οικονοµία αλλά και στο περιβάλλον καθώς οι νέες µορφές τουρισµού χρειάζονται τη γυναίκεια ευρηµατικότητα και αποτελεσµατικότητα. Γνωρίζουµε πλέον καλά, το γεγονός ότι η υιοθέτηση ενός πιο εναλλακτικού µοντέλου τουριστικών δράσεων σε συνδυασµό µε πιο ESG friendly πρακτικές, θα αποτελέσει σηµαντικό κριτήριο αξιολόγησης και πόλο έλξης για τα επενδυτικά κεφάλαια. Και σε αυτό το νέο παραγωγικό γίγνεσθαι η γυναίκα µπορεί και οφείλει να πρωταγωνιστήσει!
Πόσο inclusive και συμπεριληπτικοί είναι οι οργανισμοί (επιχειρήσεις και δημόσιες υπηρεσίες) στον Τουρισμό τόσο προς τις γυναίκες εργαζόμενες όσο και προς τις γυναίκες σε υψηλόβαθμες θέσεις;
Στο περιβάλλον των ελληνικών οργανισµών και επιχειρήσεων υπάρχουν πολλά βήµατα που πρέπει να κάνουµε. Σύµφωνα µε την Grant Thornton το ποσοστό γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις στην Ελλάδα είναι στο 33%! Χρειάζεται τα ποσοστά να αλλάξουν προς τα πάνω! Βέβαια θα πρέπει να επισηµάνω ότι η συµπερίληψη που συχνά αναφέρουµε έχει πολλές διαστάσεις, το diversity αφορά διαφορετικές ταυτότητες, που όλοι µπορούµε να έχουµε.
Σήµερα, για παράδειγµα, τουλάχιστον πέντε γενιές συνυπάρχουν στον εργασιακό χώρο και έχουν τελείως διαφορετικά προφίλ και εµπειρίες, από τεχνολογική και βιωµατική άποψη. Όσον αφορά στο φύλο σηµειώνεται βελτίωση, νοµίζω βοήθησε σε αυτό και ο νόµος της ποσόστωσης αλλά αυτό είναι ένα ταξίδι, που απαιτεί από τους ηγέτες πιο ανθρωποκεντρική προσέγγιση, η οποία πολεµάει στερεότυπα που όλοι έχουµε γαλουχηθεί µε αυτά, ως προς τις γυναίκες, τους ανθρώπους µε αναπηρία, τη συντηρητικότητα των µεγαλύτερων σε ηλικία ή την ελαφρότητα των νέων καθώς η συµπερίληψη δεν αφορά µόνο το φύλο!
Πιστεύω ακράδαντα ότι χρειάζεται να επικοινωνούµε περισσότερο, να ακούµε πολύ περισσότερο, να έχουµε την περιέργεια να καταλάβουµε από πού ξεκινάει ο καθένας και να είµαστε λίγο πιο γενναίοι στο να πολεµάµε τα στερεότυπα όταν τα βλέπουµε γύρω µας! Για εµένα προσωπικά αποτελεί βασικό στόχο σε ότι κάνω η εξάλειψη των προκαταλήψεων και συµπεριφορών και να µην ξεχνάµε ότι αυτό είναι κυρίως θέµα τόσο της οικογένειας όσο και της ίδιας της Παιδείας.
Η όλο και αυξητική προσβασιμότητα των γυναικών στο digital περιβάλλον καθιστά καθοριστική τη συμμετοχή τους στη λήψη απόφασης αναφορικά με τους τουριστικούς προορισμούς;
Περπατάµε σε έναν µονόδροµο και πλέον αναβαθµιζόµαστε. Δεν µπορεί το 2022 να λειτουργούµε µε παλιούς τρόπους και παλιό mind set! Τα ΑΠΑΡΧΑΙΩΜΕΝΑ συστήµατα αυξάνουν το κόστος στις εργασίες µας στη λειτουργικότητα και καθυστερούν τα θετικά αποτελέσµατα. Χρειαζόµαστε εκσυγχρονισµό και ευελιξία αλλά και επιµόρφωση! Ο «έξυπνος» µε άλλα λόγια, τουρισµός είναι αναγκαίος για καλύτερη και αποτελεσµατικότερη διαχείριση και καθώς έτσι ξεκλειδώνουµε την αξία παγιδευµένων δεδοµένων και κερδίζουµε και σε χρόνο και σε χρήµα! Αυτό είναι και ένα θέµα που ανέπτυξα στην παρουσίασή µου στο παγκόσµιο φόρουµ τουρισµού (WTF) στο Dubai µε θέµα blockchain n’Travel. Μια τεχνολογία που µε την ηθική της χρήση µπορεί να µας λύσει πολλά θέµατα διαφάνειας και ασφάλειας αλλά και που µπορεί να είναι φιλική και προσβάσιµη και από τις γυναίκες!
Άλλωστε αποδεδειγµένα όλο και περισσότερες εταιρείες ζητούν να αυξηθεί η διαφορετικότητα του εργατικού τους δυναµικού, καθώς έρευνες έχουν αποδείξει πως συνδέεται σε µεγάλο βαθµό µε την εύρυθµη λειτουργία µιας εταιρείας αλλά και την κερδοφορία της. Το σίγουρο είναι ότι η τεχνολογία έχει χώρο για όλους και είναι ιδιαίτερα σηµαντικό σήµερα τα πανεπιστήµια να µπορούν να καθοδηγούν τις νέες γυναίκες στο χώρο του STEM, και να εξηγούν τις επιλογές που έχουν µπροστά στην καριέρα τους, κάτι που σήµερα δεν συµβαίνει.
Τί συμβουλεύετε την κόρη σας σε σχέση με τη χρήση των SoMe; Έχετε θέσει όρια και για ποιος λόγους (αξία ιδιωτικής ζωής, αρνητικές συνέπειες υπερέκθεσης, υπερτέρηση φυσικών σχέσεων έναντι virtual);
Η κόρη µου είναι ήδη 20 χρονών και γνωρίζει ίσως καλύτερα από εµένα τα σύγχρονα µέσα και είναι πολύ προσεκτική και ιδιαίτερα ευαισθητοποιηµένη! Βέβαια πιστεύω ακράδαντα ότι η ενηµέρωση για τη σωστή χρήση σε όλα τα κοινωνικά δίκτυα πρέπει να ξεκινά από τα σχολεία, ενώ και οι γονείς πρέπει επίσης να γνωρίζουν τους κινδύνους ώστε να µπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά τους προκειµένου να αναπτύξουν δικλείδες ασφαλείας σε σχέση µε την ορθή τους χρήση.
Έχετε επιτύχει σε σημαντικές θέσεις, έχετε εκλεγεί, δοκιμαστεί, δημιουργήσει, αγαπήσει, γεννήσει, πονέσει… και πόσα άλλα ρήματα. Τι λέτε σήμερα προς τον εαυτό σας; «Τα κατάφερα», «Προσπάθησε κι άλλο» ή κάτι άλλο;
Η κουλτούρα της διαρκούς ανάπτυξης είναι στάση ζωής, για εµένα είναι µέσα στο DNA µου. Δεν επαναπαύοµαι ποτέ! Με βοηθάει να αλλάζω τον τρόπο µε τον οποίο ερµηνεύω τα πράγµατα που µου συµβαίνουν. Κατά την προσπάθεια βέβαια αυτή µπορεί να εκτεθώ σε προκλήσεις και ίσως αποτύχω αλλά δεν µου αρέσει να το βάζω κάτω. Η ουσία για εµένα σε όλο αυτό είναι όταν αποτυγχάνω, ή δεν έχω το αποτέλεσµα που θα ήθελα από µια µου δράση, τι µαθαίνω, τι αλλάζω την επόµενη φορά που θα προσπαθήσω και τι µπορώ να ακολουθήσω σε µεθοδολογία, από κάποιον που το κάνει καλύτερα από εµένα.
Θεωρείτε ότι ζούμε σε μια Κοινωνία αμάθειας ή ημιμάθειας και ότι σε αυτό συμβάλλει και η ευκολία που παρέχουν οι μηχανές αναζήτησης που έχουν εκεί… τα πάντα προσβάσιμα συνεπώς λίγοι μπαίνουν στον κόπο να διαβάσουν πέρα από τα επιβεβλημένα;
Σίγουρα πάσχουµε από ηµιµάθεια µεγάλη σε πολλά αντικείµενα αλλά το θέµα µας εδώ είναι να µπορέσουµε να το παραδεχτούµε ώστε να βελτιωθούµε! Πιστεύω επίσης ότι τα πάντα ξεκινούν από την ατοµική και υπεύθυνη συµπεριφορά του καθενός µας! Όλα τα ψηφιακά εργαλεία φτιάχτηκαν από εµάς για εµάς! Μας βοηθούν να κερδίζουµε χρόνο και να έχουµε πιο άµεσα αποτελέσµατα αρκεί να τα χρησιµοποιούµε ορθά και ηθικά γιατί τα πάντα έχουνε κανόνες!
Τελευταία βλέπουμε μία μεγαλύτερη προσπάθεια για συμπερίληψη των γυναικών σε θέσεις ευθύνης, στις επιχειρήσεις αλλά και στην πολιτική, χωρίς ωστόσο -αναλογικά- το αποτέλεσμα να κρίνεται ικανοποιητικό.
Το ανδροκρατούµενο «άβατο» των υψηλόβαθµων θέσεων και δη της πολιτικής, φαίνεται ότι υποχωρεί και έχει αρχίσει να σπάει το «γυάλινο ταβάνι». Έχουµε όµως ακόµα πολύ δρόµο µπροστά µας! H ισχυρή τάση για προκατάληψη όπως εξήγησα από την αρχή αυτής της κουβέντας είναι κάτι πολύ σοβαρό! Και ειδικά τώρα που η τεχνολογία και τεχνητή νοηµοσύνη έχει µπει σε όλα τα µέσα! Όπως γνωρίζετε είµαστε υπεύθυνοι µε το τι «ταΐζουµε» τις µηχανές αν τις ταΐζουµε µε καλά δεδοµένα τότε οι αλγόριθµοι αναπαράγουν καλά αποτελέσµατα.
Αντίθετα αν τις ταΐζουµε µε δεδοµένα γεµάτα παλιές πεποιθήσεις και προκαταλήψεις τότε έµµεσα διαιωνίζουµε το πρόβληµα από το οποίο υποτίθεται θέλουµε να θεραπευτούµε! Είναι γεγονός πως η επαγγελµατική ανέλιξη για µια σύγχρονη εργαζόµενη γυναίκα είναι σε πολλές περιπτώσεις µια «ανηφόρα» µε πολλά εµπόδια. Και θα πω εδώ… Καλυτέρα λοιπόν ας διακόψουµε την προκατάληψη του φύλου µια και καλή αντί να διακόπτουµε τις γυναίκες όταν µιλούν..
Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται ο ρόλος των γυναικών ως εργαζομένων και στελεχών στον ευρύτερο τουριστικό κλάδο; Βλέπετε να αλλάζει αυτό το δεδομένο;
Παρότι το µεγαλύτερο µέρος του εργατικού δυναµικού στον τουρισµό αποτελείται ως επί το πλείστον από γυναίκες, παραδόξως οι άντρες είναι εκείνοι που συχνότερα καταλαµβάνουν υψηλόβαθµες θέσεις. Από την προσωπική µου εµπειρία, όµως, γνωρίζω ότι και ο στόχος αυτός µπορεί να επιτευχθεί µε συστηµατική εργασία και µεθοδική εκπαίδευση υψηλού επιπέδου, βάσει της οποίας µπορούν να εκτιµηθούν οι ικανότητες, η αξία και τα soft skills ώστε να αξιοποιηθούν ισότιµα σε υψηλές θέσεις και οι γυναίκες.
Είναι ανάγκη να παρθούν άµεσα και στοχευµένα µέτρα, τόσο από την Πολιτεία όσο και από τις εταιρείες και τους οργανισµούς για την υποστήριξη των γυναικών που πλήττονται δυσανάλογα από την υγειονοµική και οικονοµική αυτή κρίση. Όλο όµως αυτό για να µπορέσει να γίνει χρειάζεται καλύτερη τεχνική και ηθική υποστήριξη τόσο από την ίδια την Πολιτεία όσο και από τους εργοδότες! Να επενδύσουν σε τεχνική υποδοµή που θα διευκολύνει την εργασία, αλλά και την παροχή εργαλείων συνεχούς επιµόρφωσης και ενδυνάµωσης, ιδιαίτερα προς τις γυναίκες εργαζόµενες, αλλά και σε ανεξάρτητους φορείς εκπαίδευσης και υποστήριξης που µπορούν να δώσουν ευρέως προσβάσιµα εργαλεία εκπαίδευσης και υποστήριξης.
Οι αριθµοί είναι αµείλικτοι και τελικά κανέναν δεν συµφέρει η άνιση µεταχείριση. Οι γυναίκες σήµερα δεν θέλουµε ποσοστώσεις και ειδική µεταχείριση. Θέλουµε ίσες ευκαιρίες!