Μια γυναίκα με πάθος: την Τεχνολογία
Η Χριστίνα Καρτσιώτου είναι πολλά περισσότερα από µια έµπειρη σύµβουλος επιχειρήσεων που βοηθά Οργανισµούς και νεοσύστατες επιχειρήσεις να αναπτυχθούν, συµβάλλοντας στην επιχειρηµατική ανάπτυξη, το µάρκετινγκ και τις πωλήσεις, µέσω καθοδήγησης, menτoring και εκπαίδευσης. Η µεγάλη και άκρως ενδιαφέρουσα επιχειρηµατική της διαδροµή την οδήγησε σήµερα στο να είναι µεταξύ άλλων µέντορας στον επιταχυντή “Capsule T”, µια πρωτοβουλία του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου Ελλάδος, που βοηθά καινοτόµα νέα εγχειρήµατα που εργάζονται στον κλάδο των ταξιδιών και της φιλοξενίας να αναπτυχθούν αποτελεσµατικά.
Άρχσε την καριέρα της το 1984 ξεκινώντας µε επιτυχία τη Νέα Λογική Α.Ε. και την Πληροφοριακά Συστήµατα Α.Ε. στη Βόρεια Ελλάδα στον τοµέα της πληροφορικής και της εκπαίδευσης. Από το 1990 έως το 2017 κατείχε θέσεις CEO και Business Executive σε ελληνικές και πολυεθνικές εταιρείες του χώρου των Τηλεπικοινωνιών και της Ψηφιακής Τεχνολογίας, όπως Alcatel (General Manager), Wind (Executive Director), OTE-Cosmote Group (Sales Director).
Είναι µέλος του board σε εταιρείες και ιδρύµατα και κάτοχος BSC στη Διοίκηση Επιχειρήσεων, Πανεπιστήµιο Μακεδονίας, MSc in Finance, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο GR και MSC in Management Science, Imperial College UK.
Μιλάει άπταιστα Ελληνικά και Αγγλικά. Βρίσκετι χρόνο και όρεξη να τραγουδάει, να παίζει θέατρο και να επιδίδεται σε αθλήµατα όπως τένις και καταδύσεις. Είναι µητέρα µιας κόρης. Η οποία είχε την τύχη να µάθει το µάθηµα της ζωής στην πράξη και από πρώτο χέρι: Tη µητέρα της.
Πώς ξεκίνησε το ενδιαφέρον σας για την ψηφιακή τεχνολογία;
Από µικρή µε συνάρπαζαν τα µαθηµατικά και ασχολούµουν µε το να λύνω γρίφους και δύσκολα προβλήµατα. Παρακολουθούσα φανατικά ταινίες επιστηµονικής φαντασίας, όπου το µέλλον είχε διαµορφωθεί από τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, όπως ταξίδια σε µακρινούς πλανήτες.
Παρότι σπούδασα Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήµιο Μακεδονία, η τεχνολογία, η εξέλιξη και οι εφαρµογές της στην καθηµερινή ζωή µε γοήτευαν πάντα και γι’ αυτό είχα επιλέξει στη διάρκεια των σπουδών µου το µάθηµα των ηλεκτρονικών υπολογιστών και προγραµµατισµού, το οποίο τότε ήταν καθαρά θεωρητικό, µια και στη δεκαετία του ‘80 δεν υπήρχαν υπολογιστές στο πανεπιστήµιο. Λόγω µιας παρατεταµένης κατάληψης αποφάσισα να αξιοποιήσω δηµιουργικά τον χρόνο µου και έτσι ξεκίνησα να παρακολουθώ µαθήµατα προγραµµατισµού και υπολογιστών σε µια ιδιωτική σχολή στην οποία δίδασκαν καθηγητές υψηλού επιπέδου, που πέρα από εξαιρετικοί καθηγητές υπήρξαν και µέντορές µου. Στην σχολή αυτή είχα την ευκαιρία να δουλέψω σε πραγµατικούς υπολογιστές εφαρµόζοντας τις γνώσεις προγραµµατισµού που µάθαινα για δύο χρόνια.
Τελειώνοντας το µεταπτυχιακό µου στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αγγλία, επέστρεψα στη Θεσσαλονίκη και ήµουν ιδρυτικό στέλεχος µιας start up, την New Logic, που ξεκίνησε µε πολύ µικρό κεφάλαιο και ασχολούνταν µε την εµπορία υπολογιστών, ανάπτυξη εφαρµογών και εκπαίδευση στην τεχνολογία. Η εταιρεία αυτή σε πέντε χρόνια κατάφερε να είναι από τις µεγαλύτερες στη Βόρεια Ελλάδα και µου έδωσε την ευκαιρία να αποκτήσω πολλές γνώσεις στο “επιχειρείν” και στην τεχνολογία που µε ενθουσιάζουν µέχρι και σήµερα.
Έχετε καταλάβει θέσεις σε υψηλό επίπεδο και μάλιστα σε καρέκλες στις οποίες κατά 99% κάθονται άνδρες. Πώς έγινε αυτό;
Είχα την τύχη να µεγαλώσω σε µια οικογένεια που δεν διαχώριζε τον τρόπο που µεγάλωνε τα παιδιά της ανάλογα µε το φύλο. Μας ωθούσε να πραγµατοποιήσουµε τα όνειρά µας, να βάζουµε στόχους και να δουλεύουµε σκληρά για να τους πετύχουµε. Αργότερα, µπαίνοντας στο εργασιακό στίβο, στον χώρο της τεχνολογίας, διαπίστωσα το ανδροκρατούµενο περιβάλλον. Το σηµαντικό όµως ήταν πως έβλεπα τον εαυτό µου επαγγελµατία, χωρίς να µε απασχολεί το φύλο µου και ίσως γι’ αυτό και οι άνδρες, µε τους οποίους συνεργάστηκα άριστα, µε αντιµετώπιζαν µε τον ίδιο τρόπο.
Το όραµα και οι στόχοι της εκάστοτε εταιρείας που δούλευα γινόταν και δικοί µου. Η αγάπη και το πάθος για τη δουλειά µου, η διαρκής δίψα µου για µάθηση, ο σωστός προγραµµατισµός, η οµαδικότητα, ο σεβασµός και το πραγµατικό ενδιαφέρον µου για την εξέλιξη και επιτυχία όλων των συνεργατών και πελατών µου, η ψυχραιµία στην διαχείριση εµποδίων και εξεύρεση λύσεων, πιστεύω πως συντέλεσαν στην ανέλιξη της επαγγελµατικής µου καριέρας σε ένα ανδροκρατούµενο κλάδο.
Έκτοτε ανατράπηκε αυτή η ποσόστωση και αν όχι για ποιους λόγους; Δεν αφήνουν ελεύθερο το πεδίο οι άνδρες διατηρώντας ανδροκρατούμενο τον κλάδο των Τηλεπικοινωνιών και της Τεχνολογίας ή μήπως και οι ίδιες οι γυναίκες έχουν ένα σημείο stop στο οποίο ή φρενάρουν ή και αποχωρούν (για οικογενειακούς λόγους ή εξαιτίας των δικών τους στερεοτύπων για τις γυναίκες);
Υπάρχει κάποια βελτίωση στην ποσόστωση αλλά όχι αυτή που θα έπρεπε να είναι, ιδίως στην Ελλάδα. Σύµφωνα µε έρευνα του Catalyst, οι γυναίκες κατέχουν το 32% των Board Directors και το 8.2% των CEOs στις εταιρείες του S&P 500. Στην Ελλάδα, σύµφωνα µε το συµπέρασµα των διαδικτυακών εκδηλώσεων της πρωτοβουλίας «Women in Tech Greece» που διοργανώθηκαν από το Εθνικό Δίκτυο Υποδοµών Τεχνολογίας και Έρευνας, µόνο το 3% των γυναικών από τις γυναίκες που εργάζονται στον κλάδο, βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης και ηγεσίας.
Αυτό σηµαίνει ότι καταρχάς πρέπει να ενισχυθεί η ισότιµη συµµετοχή της γυναίκας σε όλες τις θέσεις εργασίας στον κλάδο για να ενισχυθεί και στις θέσεις ευθύνης.
Το πρόβληµα είναι σύνθετο και παραπέµπει στην παροιµία: “Η κότα έκανε τ’ αυγό ή το αυγό την κότα”. Υπάρχουν στερεότυπα ακόµη και σήµερα, που αποτρέπουν τις γυναίκες να κάνουν καριέρα, διότι πιστεύεται ότι αυτή θα είναι εις βάρος της οικογένειας. Στην Ελλάδα υπάρχει ακόµη η πεποίθηση (αν και βαίνει µειούµενη), ότι ο άνδρας κάνει καριέρα και η γυναίκα ασχολείται περισσότερο µε το σπίτι και τα παιδιά, ακόµη και αν η γυναίκα έχει µεγαλύτερο δυναµικό από τον άνδρα. Στο εργασιακό περιβάλλον υπάρχει η προκατάληψη, ότι οι γυναίκες µπορεί να λείψουν για µεγάλο διάστηµα λόγω εγκυµοσύνης, ότι δεν θα αφιερώσουν τον απαιτούµενο χρόνο και πάθος αν τους εµπιστευτούν µια θέση ευθύνης και δεν θα είναι αποτελεσµατικές, ακόµα και αν εκείνες επιθυµούν και επιδιώκουν την ανέλιξή τους. Είναι σεβαστό µια γυναίκα να κάνει την επιλογή να µην κάνει καριέρα, αλλά είναι ιδιαίτερα λυπηρό να θέλει να προχωρήσει και να εξελιχθεί και να µη της δίνεται η δυνατότητα εξαιτίας των στερεοτύπων και της προκατάληψης. Οι γυναίκες όταν έχουν θέσεις ευθύνης µπορούν να είναι εξίσου αποτελεσµατικές και πετυχηµένες µε τους άνδρες. Πέρα από τα τεχνοκρατικά προσόντα έχουν κάποια χαρακτηριστικά, όπως το ότι δεν έχουν τόσο έντονα την ανασφάλεια της επαγγελµατικής αποτυχίας και τον “εγωισµό” που έχουν πολλοί άνδρες, ακούνε «ενεργητικά» και έχουν αυξηµένη εν συναίσθηση, συναισθηµατική νοηµοσύνη, και επικοινωνιακές δεξιότητες, που τις κάνουν ιδιαίτερα αποτελεσµατικές και επιτυχηµένες. Σύµφωνα µε έρευνα της McKinsey, υπάρχει µια ισχυρή σχέση µεταξύ της διαφορετικότητας στις ηγετικές οµάδες και της πιθανότητας αυξηµένης οικονοµικής απόδοσης. Μάλιστα, οι εταιρείες µε τη µεγαλύτερη ποικιλοµορφία ως προς το φύλο έχουν 48% περισσότερες πιθανότητες να ξεπεράσουν αντίστοιχες εταιρείες µε µικρότερη ποικιλοµορφία ως προς το φύλο.
Πως ερμηνεύετε το γεγονός ότι ενώ έχουμε σύμφωνα με την ΕUROSTAT αυξανόμενο αριθμό γυναικών, που απασχολούνται σε θέσεις επιστημόνων και μηχανικών στην Ευρώπη (το 2022 υπήρχαν σχεδόν 7,3 εκατ. γυναίκες επιστήμονες και μηχανικοί στην Ε.Ε., 310.500 περισσότερες από το 2021) στην Ελλάδα σε καμία περίπτωση δεν ισχύει αυτό. (Στην Ε.Ε. ο αριθμός αντιστοιχεί στο 41% της συνολικής απασχόλησης στην επιστήμη και τη μηχανική, συνηγορώντας υπέρ της σταδιακής αύξησης της εκπροσώπησης των γυναικών στα πεδία, που σχετίζονται με την τεχνολογία)
Πράγµατι, σύµφωνα µε τα συµπεράσµατα του «Women in Tech Greece» οι γυναίκες στον τοµέα της τεχνολογίας καλύπτουν µόλις το 25% των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα. Τα στερεότυπα που είναι πιο δυνατά στην Ελλάδα απ’ ότι στην Ευρώπη, αποτρέπουν την γυναίκα από την ενασχόληση και εξέλιξή της στον χώρο της τεχνολογίας. Τέτοια στερεότυπα για παράδειγµα είναι ότι ο κλάδος της τεχνολογίας είναι για ανδρικά µυαλά, η προτίµηση επιλογής ανδρών από τις εταιρίες γιατί θεωρούν ότι οι γυναίκες δεν θα δώσουν την απαιτούµενη αφοσίωση λόγω µητρότητας και φροντίδας της οικογένειας. Σηµαντικό όµως είναι ότι και οι ίδιες οι γυναίκες δεν επιλέγουν συνήθως στην Ελλάδα επαγγέλµατα στον χώρο της τεχνολογίας. Μια ένδειξη είναι τα πολύ µικρά ποσοστά συµµετοχής τους στα πολυτεχνεία. Η Ευρώπη κατανοώντας το πρόβληµα και θέλοντας να ενισχύσει τη συµµετοχή της γυναίκας στον χώρο της τεχνολογίας έχει κάνει σηµαντικά βήµατα σ’ αυτήν την κατεύθυνση, όπως τον καθορισµό ποσόστωσης συµµετοχής γυναικών στις τεχνολογικές σχολές και στις θέσεις εργασίας των εταιριών, πρωτοβουλίες Πανεπιστηµίων, Κυβέρνησης και Επιχειρήσεων µε στόχο την ευαισθητοποίηση και παραίνεση των γυναικών να ασχοληθούν µε τον κλάδο της τεχνολογίας.
Ποιες πρωτοβουλίες πιστεύετε ότι είναι απαραίτητες για να ενθαρρυνθούν περισσότερες γυναίκες να εισέλθουν στον τομέα της τεχνολογίας;
Η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τις πρωτοβουλίες ενθάρρυνσης των γυναικών, ξεκινώντας από το σχολείο µε πρώτο στόχο την εξάλειψη των στερεοτύπων και στη συνέχεια την εκπαίδευση και την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων από µικρή ηλικία, ώστε να αυξηθεί το ποσοστό των γυναικών που θα θέλουν να σπουδάσουν αντικείµενα σχετικά µε την τεχνολογία. Άλλα σηµαντικά βήµατα µπορεί να είναι ο καθορισµός ποσόστωσης συµµετοχής γυναικών στις θέσεις των εταιρειών τεχνολογίας, το mentoring και η προβολή γυναικείων προτύπων από τον κλάδο, συντονισµένες δράσεις από την Πολιτεία και τις επιχειρήσεις ώστε να ενηµερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τις γυναίκες για τα επαγγέλµατα στον τοµέα της τεχνολογίας. Για παράδειγµα η συµµετοχή της κόρης µου στην πρωτοβουλία “DigiGirlz” της Microsoft που στοχεύει να εµπλέξει τα κορίτσια στην τεχνολογική εκπαίδευση και σταδιοδροµία, ενίσχυσε τη θέλησή της να σπουδάσει ηλεκτρολόγος µηχανικός.
Ποια είναι η άποψή σας για τη σημερινή κατάσταση της ισότητας των φύλων στην τεχνολογία;
Προφανώς και δεν υπάρχει, όπως βλέπουµε και από τα νούµερα. Για να υπάρξει ισότητα των φύλων στην τεχνολογία θα πρέπει να υπάρξει πρώτα στην κοινωνία και µιλώ κυρίως για την Ελλάδα. Είµαι αισιόδοξη για το µέλλον γιατί διαπιστώνω ότι όλο και περισσότερο οι νέες γενιές µεγαλώνουν τα παιδιά τους ισότιµα και ανεξαρτήτου φύλου και γίνονται βήµατα στην εκπαίδευση και τον επιχειρηµατικό κόσµο.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας;
Η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία µετά την εµφάνιση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του internet. Αν σκεφτούµε ότι το τηλέφωνο και ο ηλεκτρισµός χρησιµοποιήθηκαν ευρέως σε δεκάδες η και εκατοντάδες χρόνια µετά την ανακάλυψή τους το internet και οι ψηφιακές εφαρµογές µέσα σε λίγα χρόνια διείσδυσαν στην καθηµερινότητά µας και αλλάξαν τον τρόπο που επικοινωνούµε, εργαζόµαστε και συναλλασόµαστε. Ήδη είµαστε στην εποχή του ΑΙ και της ροµποτικής. Όταν εργάζεσαι λοιπόν στον χώρο της τεχνολογίας το εξωτερικό και εσωτερικό περιβάλλον αλλάζει ραγδαία. Η µεγάλη πρόκληση λοιπόν είναι να είσαι ευέλικτος, να προσαρµόζεσαι και να αλλάζεις τον τρόπο δουλειάς σου ταχύτατα, προκειµένου να παραµείνεις ανταγωνιστικός και αποτελεσµατικός. Πρέπει συνεχώς να παρακολουθείς τις εξελίξεις, να µαθαίνεις καινούργια πράγµατα, να παρακολουθείς τη διαµόρφωση του ανταγωνισµού, να εκπαιδεύεις τους πελάτες και τις οµάδες σου. Για παράδειγµα στην αρχή της καριέρας µου υπήρχαν διακριτά όρια των εταιρειών που ασχολούνταν µε τις τηλεπικοινωνίες, την πληροφορική, τις εφαρµογές και το περιεχόµενο του διαδικτύου. Μέσα σε λίγα χρόνια βιώσαµε την ενοποίηση των υπηρεσιών κινητής, σταθερής τηλεφωνίας και διαδικτυακής τηλεόρασης, τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορικής (ΤΠΕ), τις εφαρµογές cloud, νέες καινοτόµες ψηφιακές εφαρµογές, την επερχόµενη ενοποίηση τηλεπικοινωνιακών δικτύων και ενέργειας και προφανώς θα βιώσουµε και άλλες εξελίξεις που θα επιφέρει η ψηφιακή τεχνολογία.
Ποιο ήταν το πιο ενδιαφέρον ή πρωτοποριακό έργο στο οποίο συμμετείχατε;
Είχα την τύχη, σε πολλές από τις θέσεις που µου εµπιστεύτηκαν εταιρείες τεχνολογίας να ξεκινώ καινούργιες και καινοτόµες δραστηριότητες και να συµµετέχω σε πρωτοποριακά έργα. Σαν να ξεκινούσε µια start up µέσα σε µια πολυεθνική. Πολλά ήταν τα πρωτοποριακά έργα στα οποία συµµετείχα. Από το πιο ενδιαφέροντα και πρωτοπόρα ήταν το B-Best, το πρώτο εταιρικό πακέτο κινητής τηλεφωνίας στην Ελληνική αγορά στο οποίο εισήγαµε την ορολογία VPN (κλειστό ιδιωτικό δίκτυο ) στην κινητή τηλεφωνία, που µέχρι τότε αφορούσε σταθερά δίκτυα. Από τη θέση του Business Executive Director στην εταιρία STET Hellas (µετέπειτα WIND και νυν NOVA) σε συνεργασία µε το marketing και όλα τα τµήµατα τις εταιρείας δηµιουργήσαµε το 2000 αυτό το πρωτοποριακό πακέτο, καινούργια κανάλια προώθησής του, τους Business agents και σχεδιάσαµε προσεκτικά όλες τις διαδικασίες και τα απαιτούµενα για την επιτυχή προώθηση των υπηρεσιών από την προσφορά µέχρι την υλοποίηση και υποστήριξή τους. Οι πωλήσεις ήταν τριπλάσιες από τις αναµενόµενες την πρώτη χρονιά και η εταιρεία κατάφερε να διεισδύσει µε επιτυχία στην εταιρική αγορά µια και µέχρι τότε απευθυνόταν κυρίως στους καταναλωτές.
Ποια είναι η συμβουλή σας προς νέες γυναίκες που ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν μια καριέρα στην τεχνολογία;
Θα πρέπει κατ’ αρχάς να σκεφτούν τι είδους καριέρα θέλουν να κάνουν στην τεχνολογία. Μπορεί µια γυναίκα να ενδιαφέρεται να ασχοληθεί µε τις πωλήσεις, το marketing, το project management κ.λπ. Είναι αυτονόητο όµως πως όποια καριέρα κι αν ακολουθήσουν στην τεχνολογία, θα πρέπει να παρακολουθούν τον κλάδο και τις εξελίξεις του, να εγγράφονται σε σχετικά φόρα, να δικτυώνονται µε άλλες γυναίκες που κάνουν παρόµοια καριέρα, να αναζητούν συµβουλές και mentoring και κυρίως να µην αποθαρρύνονται όποιες δυσκολίες και να συναντήσουν. Εξίσου σηµαντικό είναι πέρα από τις όποιες τεχνικές και ακαδηµαϊκές γνώσεις να αναπτύξουν συναισθηµατική νοηµοσύνη και να καλλιεργήσουν soft skills, όπως η επικοινωνία η ενσυναίσθηση, η οµαδικότητα κ.λπ., σηµαντικά προσόντα για εξέλιξη της καριέρας τους σε όλους τους κλάδους – πέραν της τεχνολογίας.
Ποιος ήταν ο ρόλος σας στην προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας στην Ελλάδα και τι νέο κομίσατε επειδή ακριβώς ήσασταν γυναίκα (σημασία στη λεπτομέρεια, ενσυναίσθηση, multitasking);
Νοµίζω πως και εγώ έβαλα το «λιθαράκι» µου στην προώθηση της τεχνολογικής καινοτοµίας στην Ελλάδα µέσα από ανώτερες θέσεις, όπως Γενική, Εµπορική Διευθύντρια, Διευθύντρια Πωλήσεων σε Ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις στον κλάδο της τεχνολογίας, όπως Alcatel, Όµιλος ΟΤΕ, TIM. Είµαι περήφανη για τη συµβολή µου στη δηµιουργία και προώθηση καινοτόµων λύσεων στην αγορά, στην εξέλιξη αρκετών συνεργατών µου σε ανώτατες θέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και τα τελευταία χρόνια για το εθελοντικό mentoring σε start up εταιρείες στον χώρο της τεχνολογίας είτε κατευθείαν στις εταιρίες, είτε µέσω του επιταχυντή “Capsule T”, µια πρωτοβουλία του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου, που επιµορφώνει και φέρνει κοντά στην αγορά, start up εταιρίες που προσφέρουν καινοτόµες ψηφιακές λύσεις στο hospitality.
Ως γυναίκα στέλεχος διαπίστωσα πως η αυξηµένη ενσυναίσθηση, ευαισθησία, επικοινωνία µε τους ανθρώπους, η ευελιξία και η προσαρµοστικότητα, η ταυτόχρονη διεκπεραίωση εργασιών, η φαντασία, είναι κυρίως γυναικείες δεξιότητες, που παράλληλα µε τις τεχνικές γνώσεις δηµιουργούν ένα δυνατό γυναικείο ηγετικό προφίλ που χρειάζονται οι επιχειρήσεις για την επιτυχία τους.
Τί μήνυμα περνάτε στις επόμενες γενιές;
Ακολουθήστε το επάγγελµα και την καριέρα που πραγµατικά επιθυµείτε χωρίς να επηρεάζεστε από προκαταλήψεις και στερεότυπα για να είστε χαρούµενες και ικανοποιηµένες. Αν στη διαδροµή διαπιστώσετε ότι είστε σε λάθος επαγγελµατικό δρόµο αλλάξτε τον. Ποτέ δεν είναι αργά. Με πάθος, εξάσκηση, εργατικότητα, επιµονή και υποµονή και τον σωστό προγραµµατισµό, µπορείτε να καταφέρετε να πετύχετε τους στόχους σας τόσο στην επαγγελµατική όσο και στην προσωπική σας ζωή. Όσο αφορά την οικογένεια, δεν υπάρχει καλύτερο πρότυπο για τα παιδιά από µια ικανοποιηµένη και χαρούµενη µητέρα. Ακόµη και αν θέλετε να κάνετε καριέρα σε άλλο κλάδο απ’ αυτόν της τεχνολογίας, είναι σηµαντική η εκπαίδευσή σας στην ψηφιακή τεχνολογία. Τα επαγγέλµατα του µέλλοντος θα είναι πολύ διαφορετικά από τα σηµερινά διότι η ψηφιακή τεχνολογία θα δηµιουργεί συνεχώς νέες θέσεις εργασίας ενώ θα καταργεί παλιές.
Πιστεύετε ότι η Τεχνολογία καλύπτει το χάσμα των γενεών ή το ενισχύει;
Χάσµα γενεών πάντα υπήρχε αλλά όντως ο κίνδυνος να ενισχύεται στην ψηφιακή εποχή είναι µεγάλος.
Οι νέοι προσαρµόζονται εύκολα και µαθαίνουν γρήγορα, οπότε είναι πλήρως εξοικειωµένοι µε την τεχνολογία, η οποία έχει διαµορφώσει έναν τελείως διαφορετικό «ψηφιακό» τρόπο ζωής στην προσωπική και επαγγελµατική ζωή, στον οποίο δεν µπορούν να προσαρµοστούν ή και να αποδεχθούν εύκολα οι µεγαλύτεροι.
Όµως είτε το θέλουµε είτε όχι ζούµε στην ψηφιακή εποχή και το µέλλον είναι ψηφιακό.
Ο ψηφιακός αναλφαβητισµός σε µεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους µπορεί να ενισχύσει σηµαντικά το χάσµα γενεών και για αυτό είναι σηµαντική η εκπαίδευση και ενηµέρωση τους.
Κάνατε θυσίες για να φθάσατε έως εδώ; κάνοντας τον απολογισμό σήμερα, τί μένει, τί λείπει, τί πόνεσε, τί μέτρησε;
Ποτέ δεν χρησιµοποιώ την λέξη “θυσία”. H ζωή µας είναι το αποτέλεσµα των επιλογών µας. Προφανώς πολλές φορές οι επιλογές µας έχουν ένα τίµηµα το οποίο θα πρέπει να είµαστε διατεθιµένοι να τα πληρώσουµε. Είναι αλήθεια ότι αντιµετώπισα στην πορεία µου πολλές φορές δυσκολίες, όπως σοβαρή ασθένεια, ο συνδυασµός µητρότητας και καριέρας, σοβαρά προβλήµατα στη δουλειά που ήταν δύσκολο να επιλυθούν, κακόβουλες συµπεριφορές, µη αξιοκρατικές και φυσικά όσο πιο ψηλή η θέση τόσο µεγαλύτερα θέµατα έπρεπε να διαχειριστώ. Η χαρά όµως της όλης επαγγελµατικής µου διαδροµής, οι επιτυχίες στην καριέρα µου αλλά κυρίως οι ανθρώπινες σχέσεις που ακόµα διατηρώ µε µέντορες, διευθυντές, συνεργάτες και στελέχη µου είναι µεγάλος πλούτος για µένα. Το ότι επέλεξα να κάνω αυτό που αγαπούσα και το έκανα µε πάθος για πάνω από 35 χρόνια µου δηµιουργεί ένα αίσθηµα πληρότητας και ικανοποίησης που άξιζε το όποιο τίµηµα και αν ξεκινούσα απ’ την αρχή την ίδια διαδροµή θα ακολουθούσα.
Πως σας αντιμετωπίζουν; Ως μοναδικό φαινόμενο, ως γκουρού, ως μέντορα ή ως επιτυχημένη γυναίκα;
Αν ρωτήσεις διαφορετικούς ανθρώπους που µε γνωρίζουν και συνεργάστηκαν µαζί µου θα πάρεις διαφορετικές απαντήσεις. Ο καθένας µας είναι ένας καθρέφτης για τον άλλον, στον οποίο βλέπει αυτό που ψάχνει και θέλει. Όπως λένε ο µαθητής βρίσκει τον δάσκαλο.
Δεν είµαι τίποτα παραπάνω από µια γυναίκα που ακολούθησε µε πάθος αυτό που ήθελε και αγαπούσε και γι’ αυτό έκανε µια επαγγελµατική καριέρα που της δίνει χαρά και ικανοποίηση και τώρα προσπαθεί να βοηθήσει νέα παιδιά να κάνουν και τα δικά τους επαγγελµατικά όνειρα πραγµατικότητα.