Επιµονή, θέληση, όρεξη για δουλειά, ικανότητα επικοινωνίας, πειθαρχία, στοχοπροσήλωση. Αυτά είναι ορισµένα από τα συστατικά της «συνταγής» της επαγγελµατικής επιτυχίας της Έλενας Ράπτη, Vice President Operations at Teleperformance – TP Women Regional Board Member η οποία µας έδωσε την ευκαιρία να έχουµε µια απολαυστική και σε κάθε περίπτωση, χρήσιµη και εποικοδοµητική συζήτηση µαζί της:
Μέσα από 25 χρόνια εμπειρίας σε Πολυεθνικές Εταιρείες, έχετε αποκτήσει πολύτιμες γνώσεις σε διάφορους τομείς, κυρίως στις Τηλεπικοινωνίες και τον Τραπεζικό κλάδο. Κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, έχετε αγγίξει διάφορες πτυχές του business, από τις πωλήσεις έως την εξυπηρέτηση πελατών και την τεχνική υποστήριξη και έχετε εξελιχθεί για να κατακτήσετε τη θέση της VP της Teleperformance. Ποιες ήταν όλα αυτά τα χρόνια οι ποιότητες και τα skills που έπρεπε να έχετε προκειμένου να αντεπεξέρχεστε σε κάθε σταθμό της καριέρας σας; Και πόσο δύσκολο ήταν να εξελιχθείτε όλα αυτά τα χρόνια, δεδομένου ότι είστε Γυναίκα;
Κατ’ αρχάς να τονίσω ότι η δική µου εµπλοκή στην εταιρική διαχείριση ήταν καθαρά τυχαία. Έχοντας σπουδάσει στη Γαλλία φιλολογία, τα πρώτα µου βήµατα ήταν στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Απλά συνειδητοποίησα σύντοµα ότι για να µπορέσω να πετύχω το επίπεδο της ανεξαρτησίας το οποίο από µικρή, λόγω βιωµάτων, επεδίωξα και µπήκα στον εταιρικό χώρο και από τη στιγµή της πρώτης µου προαγωγής σε υπεύθυνη καταστήµατος κινητής τηλεφωνίας το ένα έφερε το άλλο µε ένα φυσικό τρόπο. Εκεί, ανακάλυψα ότι υπάρχουν κάποια ενδογενή χαρακτηριστικά µου που βοηθούσαν πολύ στο εταιρικό περιβάλλον. Για παράδειγµα, ξεκινώντας από την εξυπηρέτηση πελατών, αλλά και αργότερα στις πωλήσεις, ήταν πολύ σηµαντική η διάθεσή µου για επικοινωνία και η αστείρευτη θέληση να εµπλέκοµαι µε οµάδες και να λειτουργώ ως µοχλός κινητοποίησης τους. Από την άλλη, η τάση µου να βελτιώνω καταστάσεις βοήθησε πολύ στον να εντοπίζω ελαττώµατα σε διαδικασίες και να προτείνω στρατηγικές βελτιστοποίησης. Σε κάθε περίπτωση, ένα χαρακτηριστικό που ήταν σε κάθε ένα εταιρικό πλαίσιο και σε κάθε µια θέση ευθύνης απόλυτα χρήσιµο είναι η πειθαρχία που µε χαρακτηρίζει ως άνθρωπο. Τώρα το θέµα της γυναικείας υπόστασης, αναµφισβήτητα έπαιξε το ρόλο του – να σας πω χαρακτηριστικά ότι σε συνέδριο για τα στελέχη της τότε εταιρείας που εργαζόµουν, θυµάµαι να µπαίνω σε µια αίθουσα µε 100 άνδρες και µόλις 3 γυναίκες. Οπότε ναι θεωρώ ότι η γυναικεία µου φύση, σε κάποιες από τις εταιρείες όπου εργάσθηκα στο παρελθόν δηµιουργούσε εµπόδια στην εξέλιξή µου. Απλά, µε την επιµονή και τη θέληση, τελικά οι δυσκολίες ξεπερνιούνται – το ερώτηµα είναι τι µπορούµε να κάνουµε για να εξοστρακίσουµε αυτά τα εµπόδια από το δρόµο των γυναικών.
Τί είναι το TP Women και πως εφαρμόζονται οι πρακτικές του στην Ελλάδα; Ποιόν ιδιαίτερο στόχο της Πρωτοβουλίας TP Women Teleperformance καλείστε να επιτύχετε;
Το TP Women είναι µια οµπρέλα δραστηριοτήτων της Teleperformance η οποία περιλαµβάνει πέντε βασικούς στόχους:
- Να ενισχύσει τη συµπερίληψη και την ποικιλοµορφία όσον αφορά το ανθρώπινο δυναµικό της εταιρείας σε παγκόσµιο επίπεδο, δίνοντας έµφαση στις γυναίκες
- Να δώσει στις γυναίκες τα απαραίτητα εφόδια ώστε να προαχθούν σε θέσεις ευθύνης
- Να αναπτύξει ένα δίκτυο γυναικών αλλά και ανδρών που να λειτουργούν ως µέντορες και πρεσβευτές της ισότητας στον εργασιακό χώρο
- Να ενισχύσει και να χτίσει ακόµη περισσότερο την επικοινωνία καίριων θεµάτων γύρω από την ισότητα.
Στην Ελλάδα θεωρούµε ότι για να επιτευχθούν τα παραπάνω, θα πρέπει να γίνουν δράσεις επί του πρακτέου σε τοµείς όπως η πρόσβαση του γυναικείου δυναµικού µας σε εκπαιδεύσεις και υλικό το οποίο θα τις προετοιµάζει για το πως θα πρέπει να τοποθετούνται σε κάθε βήµα τους κατά τη διάρκεια της καριέρας τους ούτως ώστε να µπορούν και να ανελίσσονται αλλά και, γιατί όχι, να διεισδύουν σε τοµείς οι οποίοι παραδοσιακά δεν είναι φιλικοί προς τις γυναίκες. Εµείς καλούµαστε λοιπόν να υλοποιήσουµε, αυτό το οποίο ονοµάζουµε ΤP Women Academy που θα βοηθά τις γυναίκες της εταιρείας µας στους παραπάνω στόχους µέσα από εκπαιδεύσεις αλλά και πιστοποιήσεις, προσφέροντας τους όλα τα εφόδια για να µπορούν να ξεπεράσουν κάθε εµπόδιο.
Ποιο είναι το συγκριτικό πλεονέκτημα κατά τη γνώμη σας για μια επιχείρηση όταν εφαρμόζει ένα ποικιλόμορφο και συμπεριληπτικό εργασιακό περιβάλλον;
Ένα ποικιλόµορφο και συµπεριληπτικό περιβάλλον προσφέρει πολλά πλεονεκτήµατα. Το πρώτο που µου έρχεται στο µυαλό είναι η καινοτοµία, καθώς η συνύπαρξη διαφορετικών µεταξύ τους ανθρώπων οι οποίοι µε τη σειρά τους φέρνουν στο τραπέζι διαφορετικές απόψεις, µέσα από ένα άλλο πρίσµα, οδηγεί στην εξέλιξη και ανάπτυξη καινοτοµιών. Λέγοντας καινοτοµία δεν εννοούµε βέβαια πώς να στείλουµε τον πύραυλο στο φεγγάρι αλλά πώς προσεγγίζουµε την καθηµερινότητά µας µε µια φρέσκια µατιά που µας επιτρέπει να µην βαλτώνουµε και να αντιλαµβανόµαστε το τι κάνουµε λάθος, επαναληπτικά, πιθανά σπάταλα και να µπορούµε, να αναµορφώνουµε αυτές τις πρακτικές κατάλληλα. Από αυτή την πλευρά η ποικιλοµορφία είναι σηµαντικός παράγοντας καθώς ενισχύει τη φρεσκάδα στη µατιά -καθώς την ίδια περίπτωση, την αντιµετωπίζουµε από τις διαφορετικές σκοπιές των ανθρώπων που εντάσσουµε στο σύστηµά µας. Πέραν όµως της καινοτοµίας, µια εταιρεία που προάγει την ποικιλοµορφία, είναι µια εταιρεία που κατ’ ουσίαν προάγει την δικαιοσύνη και αυτό δίνει φτερά στους εργαζόµενους της καθώς δεν υπάρχει τίποτε πιο µεθυστικό από το να δουλεύεις σε έναν χώρο όπου αντιµετωπίζονται όλοι µε τον ίδιο δίκαιο τρόπο. Και όπως όλοι πια ξέρουµε οι ευχαριστηµένοι εργαζόµενοι ισούνται µε ευχαριστηµένους πελάτες και άρα µε ευχαριστηµένους επιχειρηµατίες. Πέραν όµως της καινοτοµίας, µια εταιρεία που προάγει την ποικιλοµορφία, είναι µια εταιρεία που κατ’ ουσίαν προάγει την Δικαιοσύνη και αυτό δίνει φτερά στους εργαζόµενους της καθώς δεν υπάρχει τίποτε πιο µεθυστικό από το να δουλεύεις σε έναν χώρο όπου αντιµετωπίζονται όλοι µε τον ίδιο δίκαιο τρόπο. Και όπως όλοι πια ξέρουµε οι ευχαριστηµένοι εργαζόµενοι ισούνται µε ευχαριστηµένους πελάτες και άρα µε ευχαριστηµένους επιχειρηµατίες. Η Teleperformance προσφέρει ένα τέτοιο εργασιακό χώρο και έχει καταφέρει να δηµιουργήσει ένα πραγµατικά ποικιλόµορφο και συµπεριληπτικό περιβάλλον.
Ποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των γυναικών κρίνετε ότι συνιστούν και τα δυνατά τους σημεία (ενσυναίσθηση, σημασία στη λεπτομέρεια, σεμνότητα);
Χαρακτηριστικά των γυναικών που αποτελούν σηµείο διαφοροποίησης τους σε σχέση µε τους άντρες αλλά και δυνατό τους πλεονέκτηµα στον εργασιακό χώρο, είναι σίγουρα η ενσυναίσθηση και η διαχείριση οµάδων βάσει αυτής. Είναι χαρακτηριστικό πόσο οι γυναίκες, ας πούµε σε µια συνάντηση ευαίσθητη λόγω της σηµασίας της, αφουγκράζονται τις ισορροπίες και προσαρµόζουν την επικοινωνία τους, επιτυγχάνοντας στόχους µε πολύ πιο οµαλό τρόπο σε σχέση µε άνδρες οµόβαθµούς τους. Η φράση που ακούγεται συχνά ότι το «αποτέλεσµα µετράει» εκφράζεται πρωτίστως από άνδρες γιατί η άµεση απάντηση είναι ότι το αποτέλεσµα έρχεται από τους ανθρώπους και άρα οι άνθρωποι µετρούν. Αυτά πολύ συχνά όµως αποδίδονται σε γυναικείες ευαισθησίες κάτι που προσωπικά βρίσκω εξοργιστικό. Ένα άλλο χαρακτηριστικό των γυναικών πιστεύω ότι είναι η οργάνωση και η δυνατότητά τους για πολύ σκληρή δουλειά. Δεδοµένου ότι έχουν πάντα πολλαπλούς ρόλους να διαχειρίζονται, είναι πάντα εκτός από πολύ οργανωµένες και πάρα πολύ εργατικές.
Για ποιους λόγους λάμπουν δια της απουσίας τους οι γυναίκες στον κλάδο της Πληροφορικής και της Τεχνολογίας; Πιστεύετε ότι θα ισορροπήσει αυτό και πότε;
Πρόκειται για ένα φαινόµενο που έχεις τις ρίζες του στην Ιστορία. Να θυµίσουµε ότι στην Ελλάδα για παράδειγµα, οι γυναίκες δεν είχαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε σπουδές και δη σε συγκεκριµένα επαγγέλµατα µέχρι πολύ πρόσφατα. Η δική µου η γενιά στη διάρκεια της εφηβείας/φοιτητικής ζωής γινόταν πολύ συχνά µάρτυρας φαινοµένων σεξισµού στο σχολικό ή και πανεπιστηµιακό χώρο. Έτσι οδηγούµαστε στα φαινόµενα που σας ανέφερα παραπάνω, σε ένα συνέδριο µε 100 συνέδρους να συµµετέχουν µόλις 3 γυναίκες. Σταδιακά αυτό αλλάζει και πλέον όλοι όσοι θέλουν, έχουν πρόσβαση στις αντίστοιχες σπουδές/επαγγέλµατα. Η ανέλιξη όµως σε αυτά διέπεται ακόµα από άλλους κανόνες. Το δυσκολότερο θα έλεγα πως είναι αυτή η µεταβατική περίοδος που διανεύουµε και πρέπει να ξεπεράσουµε την υποσυνείδητη προκατάληψη, την προκατάληψη δηλαδή που κυριαρχεί χωρίς κάποιος να αντιλαµβάνεται καν την ύπαρξη της. Την προκατάληψη εκείνη που λέει ότι µια γυναίκα που φωνάζει είναι «υστερική» ενώ ένας άντρας εµφατικός. Αυτός ο δρόµος είναι µακρύς ακόµη, αλλά µέσα από συστηµατική προσπάθεια θα περάσουµε όποια εµπόδια και αν συναντήσουµε.
Ποια συμβουλή δίνετε στα νέα κορίτσια που εισέρχονται στην επαγγελματική σκακιέρα και δίνουν μάχη για να καθιερωθούν σε παραδοσιακά ανδρικά επαγγέλματα;
Θα πρέπει να θέλουν πάρα πολύ αυτό που κάνουν, αυτό που λέµε στην καθοµιλουµένη να «γουστάρουν τρελά» και να µην έχουν αµφιβολίες για το αν είναι καλές, πως θα πρέπει να δρουν σε δύσκολες στιγµές, κ.λπ. Άπαξ και το θέλουν και το αγαπούν µετά το µόνο που χρειάζεται είναι πάθος και όρεξη για δουλειά! Φυσικά θα πρέπει να είναι προετοιµασµένες για κάθε πιθανή δυσκολία που µπορεί να προκύψει. Δεν είναι εύκολος δρόµος αλλά όταν θέλει κάτι κάποιος πολύ, δεν υπάρχει και άλλος.
Νιώσατε ποτέ στην πορεία σας ότι αδικείτε έναν άλλο ρόλο σας (μητέρας, φίλης, συζύγου) στην υπερπροσπάθειά σας να αντεπεξέλθετε επαγγελματικά;
Μεγάλο θέµα ανοίγετε και δεν πιστεύω ότι υπάρχει γυναίκα καριέρας που να µην αισθάνεται τύψεις κάποια στιγµή στη ζωή της. Ναι σίγουρα το έχω αισθανθεί κι εγώ ιδιαίτερα όταν τα παιδιά µου ήταν µικρότερα και αισθανόµουν ότι έχανα κάποιες στιγµές τους ανεπανάληπτες. Τώρα που είναι στην εφηβεία τους και η σχέση µας έχει εξελιχθεί πολύ, µπορώ να πω ότι η κατανόηση που έχω και από τις κόρες µου, είναι ανακουφιστική! Υπήρξα όµως γενικότερα ευλογηµένη στον τοµέα αυτό γιατί έχω πολύ σοβαρή υποστήριξη από τον άνδρα µου που πάντα ήταν δίπλα µου για να µπορώ εγώ να εργάζοµαι απίστευτες ώρες. Πιστεύω δε ότι η υποστήριξη του συντρόφου είναι πολύ σηµαντικό κοµµάτι ώστε να µπορέσει µια γυναίκα να προχωρήσει. Και όταν λέω υποστήριξη δεν εννοώ να κανονίσει ποιος θα κρατά τα παιδιά και τα λειτουργικά του πράγµατος αλλά κυρίως να υπάρχει περιβάλλον ευνοϊκό σε αυτό που θέλει, που να την ωθεί µπροστά και που να απαλύνει τις ενοχές, οι οποίες επαναλαµβάνω είναι αναπόφευκτες.
Και κάτι τελευταίο. Οι άνδρες φρενάρουν τις γυναίκες ή και οι γυναίκες τους εαυτούς τους; Ποιος είναι ο αντίπαλος των Γυναικών, ο ανταγωνιστής; Το άλλο φύλο ή το μοντέλο που έχει επικρατήσει και οι προκαταλήψεις;
Επίσης µεγάλο θέµα. Οι άνδρες πλέον κάποιες φορές φρενάρουν τις γυναίκες. Αλλά και εµείς οι ίδιες µερικές φορές φρενάρουµε τους ίδιους µας τους εαυτούς. Σε µια πιθανή προαγωγή, µια γυναίκα θα κάνει λίστα µε τα δυνατά και τα αδύνατα της σηµεία προσπαθώντας να αποφασίσει αν θα διεκδικήσει τη θέση. Αναλαµβάνει δηλαδή τη θέση του έχοντος την απόφαση εκ των προτέρων! Ο αντίστοιχος άνδρας θα µπει στη διαδικασία χωρίς να το σκεφτεί δεύτερη φορά. Για αυτό και προωθώ µια φιλοσοφία για τις γυναίκες που πιστεύω βοηθά στη συγκεκριµένη συµπεριφορά ή ανασφάλεια όπως θέλετε πείτε το. Η αποτυχία είναι µέρος του παιχνιδιού (ισχύει και για την καινοτοµία άλλωστε) οπότε πρέπει κάποιος να µην φοβάται να αποτύχει. Φτάνει να µάθει από την αποτυχία του, να εφαρµόσει τις διορθωτικές ενέργειες και να προχωρήσει στην επόµενη δοκιµή. Έτσι και οι γυναίκες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι όταν έρχονται οι ευκαιρίες, αν είναι κάτι που είναι µέσα στα θέλω µας, θα πρέπει να το τολµάµε και όχι να αναλωνόµαστε σε περίπλοκες διεργασίες.